poniedziałek, 30 marca 2020

Postulaty kryzysowe dla kultury

Premier Rządu RP
Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Samorządy miast
Znaleźliśmy się w bezprecedensowej sytuacji epidemii, nieznanej od kilku pokoleń. Walka z rozprzestrzenianiem się wirusa spowodowała szereg decyzji, które – całkowicie bądź częściowo – pozbawiają ogromną część społeczeństwa dochodu. Czeka nas drastyczne pogorszenie warunków życia. Płacenie czynszów, rachunków, wykupienie lekarstw i zwyczajne zapewnienie sobie pożywienia czy środków higieny, stanie się niebawem luksusem niedostępnym kilku milionom żyjących w Polsce osób.
Wobec nadchodzącej katastrofy gospodarczej rząd deklaruje wielomiliardową pomoc mającą uchronić od bankructwa przedsiębiorców. Tymczasem w deklaracjach rządu nie słyszymy o żadnym programie pomocy dla pracowników i pracownic sektora kultury. COVID-19 doprowadził do sytuacji, gdy odwoływane są wystawy, koncerty i spektakle, zamknięto całe instytucje, wstrzymano realizację wszelkich projektów na najbliższe miesiące. Jak wielu obywateli tego kraju, także przeważająca liczba twórców i twórczyń znalazła się w dramatycznej sytuacji.
Wieloletnie zaniedbania i oszczędności w sektorze publicznym doprowadziły do tego, że to właśnie pracownice i pracownicy sektora kultury są wyjątkowo dotknięci niskimi wynagrodzeniami i niestabilnymi warunkami pracy. Artyści i artystki (nie tylko zresztą oni) pracują bez stałych umów i bez zabezpieczeń socjalnych; bez stałego dochodu, a często jedynie za obietnice prezentacji twórczości. Taka jest rzeczywistość pracy w kulturze.
Podczas gdy inne kraje przeznaczają na przetrwanie kultury miliony funtów (160 milionów, Wielka Brytania) i miliardy euro (50 miliardów, Niemcy), podkreślając przy tym rolę kultury dla przetrwania ciężkich dni epidemii, polski rząd sprawę generalnie przemilcza. Odmowa uwzględniania osób pracujących w sektorze kultury w deklaracjach pomocowych rządu sprawia, że czujemy się zbędne. Zygmunt Bauman nazywa takie grupy wyrzuconych na margines kapitalizmu osób „ludźmi na przemiał”. Z bólem przytaczamy tu jego słowa.
Panie Premierze, Panie Ministrze, Panie i Panowie Prezydenci, nie tylko sektor biznesowy potrzebuje pomocy. Demokratyczne społeczeństwo potrzebuje unikalnego i różnorodnego krajobrazu kulturowego i medialnego. Proszę sobie tylko wyobrazić przetrwanie aktualnej kwarantanny bez filmów, muzyki, obrazów czy przedstawień. Dzisiaj pracownice i pracownicy kultury, artystki i artyści nie są zbędni. Nasza kreatywność i praca twórcza przyczynia się do przezwyciężenia obecnego kryzysu. Bez nas jakakolwiek wizja przyszłości staje się straszliwie przygnębiająca.
Dlatego zwracamy do Pana Premiera o stworzenie Parasola Ratunkowego Dla Sektora Kultury. Jako organizacja reprezentująca pracownice i pracowników kultury apelujemy o stworzenie specjalnego funduszu na miarę obecnych potrzeb, który by pozwolił także im przetrwać obecny kryzys.
NASZE POSTULATY:
1. Apelujemy o stworzenie programu pozwalającego wypłacić wszystkim znajdującym się w trudnej sytuacji twórcom wsparcie w formie bezzwrotnego stypendium na okres minimum trzech miesięcy, z możliwością przedłużenia do sześciu lub więcej, w zależności od rozwoju sytuacji. Postulujemy, aby miesięczna kwota stypendium wynosiła 80 proc. płacy minimalnej.

2. Bezwzględne zapewnienie ubezpieczenia zdrowotnego każdej twórczyni i twórcy, którzy nie posiadają ubezpieczenia. Jest to istotne również z punktu widzenia zdrowia publicznego. Od lat trwają pracę nad stworzeniem systemu umożliwiającego zabezpieczenie społeczne twórców i twórczyń, wielu twórców i twórczyń jest nieubezpieczonych, a w obecnej sytuacji epidemii w interesie nas wszystkich jest, by nikt nie musiał się zastanawiać, czy ma prawo iść do lekarza.

3. Domagamy się zawieszenia zobowiązań czynszowych i innych opłat wynikających z przepisów za pracownie plastyczne oraz za lokale użytkowane jako pracownie twórcze, twórcom i twórczyniom pracującym w domach i mieszkaniach zapewnienie zawieszenie czynszu i innych opłat za mieszkanie, a także zapewnienie możliwości ubiegania się o dodatek mieszkaniowy dla twórczyń i twórców wynajmujących lokale na innych zasadach.
4. Uważamy za konieczne przesunięcie zwolnionych środków przyznanych grantów z programów MKiDN oraz IAM na bezpośrednie wsparcie twórczyń i twórców z zachowaniem pierwszeństwa dla osób zaproszonych do realizacji odwołanych projektów.
5. Utrzymanie budżetów instytucji kultury i sztuki, zapewnienie im możliwości funkcjonowania w takim stopniu, by nie ucierpieli zatrudnieni pracownicy i pracownice oraz ułatwienie procedur przekazywania środków zwolnionych z powodu zawieszenia programu na wsparcie twórców i twórczyń oraz współpracujących z instytucjami pracowników kultury, którzy nie posiadają stałego zatrudnienia. Dotyczy to zarówno instytucji ministerialnych, jak i samorządowych.
Procedury udzielenia pomocy powinny być proste i dające szansę na szybką finalizację składanych aplikacji. Wystarczyłaby prosta, łatwa do późniejszej weryfikacji deklaracja z wymieniem prezentacji publicznych za okres dwóch ostatnich lat.
Pomoc powinna dotyczyć całego sektora kultury ze szczególnym uwzględnieniem twórców i praktyków kultury pozostających bez stałego zatrudnienia, których główna praca koncentruje się w dziedzinach: muzyka, teatr, sztuki wizualne, literatura, taniec, sztuki performatywne i interdyscyplinarne, itp. Praca ta obejmuje: artystki i artystów, wykonawców, niezależnych kuratorów i kuratorki, choreografów, kompozytorów, reżyserów, pisarzy, tłumaczy, redaktorów, krytyków, pedagogów, edukatorów i mediatorów zewnętrznych w dyscyplinach artystycznych.
Jedno jest pewne: COVID-19 nas zmieni, zmieni krajobraz gospodarczy, kryzys dotknie wszystkich. Jedynym znanym nam dotąd elementem życia, dającym nadzieję na lepszą przyszłość, jest społeczna solidarność. Musimy połączyć siły, by w czasach epidemii, gdzie mnożą się przypadki zachorowań i śmierci, nikt nie został sam, bez pomocy. Być może dzięki temu świat, w którym przyjdzie nam żyć, będzie bardziej sprawiedliwy, uwzględniający potrzeby i zdrowie milionów obywateli, a nie tylko te, artykułowane przez korporacje i banki. Tylko solidarnie przetrwamy ten kryzys!

30 Marca 2020


Brak komentarzy:

Prześlij komentarz