Pan Piotr Gliński, Premier i Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego

4 kwietnia 2016, Warszawa

Szanowny Panie Premierze,

Obywatelskie Forum Sztuki Współczesnej skupiające artystów i artystki sztuk wizualnych oraz niezależnych kuratorów i krytyków sztuki, z niepokojem obserwuje zmiany w polityce Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ostatnich miesiącach.

Nasz szczególny niepokój wzbudza zamieszanie wokół ministerialnych grantów na rozwój kolekcji sztuki współczesnej, a także na rozwój kolekcji regionalnych. Dofinansowania na rozwój kolekcji w dotychczasowym terminie naborów i rozstrzygnięć nie dostało żadne muzeum sztuki współczesnej w Polsce, co stawia pod znakiem zapytania przyszłość całego programu dedykowanego narodowym kolekcjom sztuki. Jak się mogliśmy dowiedzieć eksperci powołani do oceny wniosków, nie przyznali dofinansowania gdyż uznali, że regulamin tego programu jest w ich ocenie niedobry. 

Zaskakująca jest metoda pracy powołanej przez MKiDN komisji, która postanowiła zmienić zasady przyznawania dotacji w trakcie trwania konkursu. Muzea złożyły wnioski trzymając się regulaminu przedstawionego przez MKiDN, komisja postanowiła ten regulamin zmienić. 

W rzeczywistości jednak brak przyznania dotacji na kolekcję odczytujemy jako próbę podważania autonomii instytucji kultury, jako próbę "ręcznego" sterowania programami tych instytucji przez manipulowanie ich finansami.

Jednym z wielkich zagrożeń dla sztuki są wszelkie próby autorytarnego definiowania pola sztuki, kontrolowania go i manipulowania jego życiem poprzez m.in. naciski finansowe. Instrumentalne traktowanie kultury jak pokazuje historia, zawsze kończy się klęską, prowadzi do powstania anachronicznego kulturotworu, który nijak ma się do kondycji sztuki, której różnorodność jest naczelną wartością i na którą przez tyle lat pracowaliśmy.

Protestujemy przeciw tworzeniu kultury jednowymiarowej, opartej na wąskim zestawie wartości. W polskim dziedzictwie mieszczą się bardzo różne tradycje, które w sposób fundamentalny przyczyniły się i przyczyniają do bogactwa kulturowego Polski. Zadaniem kultury i gwarantem jej rozwoju jest kwestionowanie swoich podstaw, podważanie status quo, nieustanna twórcza dyskusja. Współczesna sztuka jest beneficjentem postaw, wysiłku i starań pokoleń Polaków, dla których wolna, różnorodna i wyrażająca bogatą tożsamość Polaków kultura, była marzeniem i celem. 

W istocie to my artyści i artystki, kuratorzy i kuratorki, jak również krytycy i krytyczki jesteśmy pracownikami kultury i naszym zadaniem jest tworzyć pole sztuki, a zadaniem państwa jest m.in. wspierać naszą pracę. Działania MKiDN, które doprowadziły do nieprzyznania dotacji na kolekcję sztuki współczesnej uderzają nie tylko w instytucje kultury ale przede wszystkim uderzają bezpośrednio w twórców kultury, w artystów i artystki.

Panie Ministrze, domagamy się wyjaśnień, domagamy się dialogu.

z wyrazami szacunku

Obywatelskie Forum Sztuki Współczesnej