środa, 13 marca 2024

List otwarty do Prezydenta Miasta Białegostoku w sprawie miejskich instytucji kultury

Stowarzyszenie Obywatelskie Forum Sztuki Współczesnej
ul. Pańska 3
00-124 Warszawa
forumsztukiwspolczesnej[at]gmail.com

Szanowny Pan Tadeusz Truskolaski
Prezydent Miasta Białegostoku
Urząd Miejski w Białymstoku
ul. Słonimska 1
15-950 Białystok

[Link do ogólnodostępnej petycji]

Szanowny Panie Prezydencie,

Jako przedstawiciele stowarzyszenia Obywatelskie Forum Sztuki Współczesnej, które działa na terenie całej Rzeczypospolitej Polskiej zrzeszając osoby prowadzące działalność zawodową w polu sztuki, kształcące się w tym zakresie czy aktywnie wspierające środowisko sztuki współczesnej, z uwagą przyglądamy się doniesieniom prasowym o bezkonkursowym trybie powołania na kolejne kadencje dotychczasowych, wieloletnich dyrektorów i dyrektorek miejskich instytucji kultury w Białymstoku. Decyzje te budzą nasz głęboki niepokój, gdyż stały się faktem medialnym zanim zaopiniowały je środowiska artystyczne, związki zawodowe i przedstawiciele pracowników tych instytucji. Taka kolej rzeczy odbiega od zasad transparentności, praworządności czy równości szans, tak ważnych dla funkcjonowania demokracji i społeczeństwa obywatelskiego w Polsce.

Na prośbę białostockich środowisk kultury, instytucji pozarządowych i twórców niezależnych, w dniu 22 lutego 2024 r. wysłaliśmy do Pana prośbę o oficjalne spotkanie w Urzędzie Miasta, na którym będziemy mogli przedstawić Panu osobiście nasze postulaty związane z organizacją konkursów w białostockich instytucjach kultury. Niestety nie odpowiedział Pan na nasze wezwania, w dalszym ciągu procedując pozakonkursowe powołanie dotychczasowych dyrektorów na kolejne kadencje, co budzi nasz sprzeciw. Wobec braku komunikacji z Pana strony kierujemy do Pana ten list otwarty.

Jesteśmy osobami, dla których kultura i sztuka są istotnymi składnikami życia społecznego. Nie tylko poprawiają jakość życia w mieście, stanowiąc sposób spędzania wolnego czasu, ale przede wszystkim rozwijają nas jako obywateli i obywatelki. To m.in. sztuka i kultura budują wśród mieszkańców Białegostoku postawy obywatelskie, zwiększają ich świadomość społeczną, pozwalają na krytyczny ogląd zastanej rzeczywistości i budują nadzieję na lepszą przyszłość.

Jako świadomi obywatele, wraz z dziesiątkami tysięcy innych osób, wychodziliśmy na ulice protestując przeciwko łamaniu podstaw praworządności, demokracji i niszczeniu dokonań kultury, w tym także przeciwko nieetycznym działaniom Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w rządzie PiS. To Minister Piotr Gliński przez ostatnie 8 lat ignorował, a wręcz manifestacyjnie i bezpardonowo niszczył kulturę i sztukę współczesną w kraju, próbując cofnąć jej rozwój o dziesięciolecia. Zawłaszczanie instytucji publicznych i pozakonkursowy tryb powoływania osób na wysokie stanowiska stały się symbolem rządów PiS, którym sprzeciwiła się znaczna część Polaków – w tym także białostoczan, którzy oddawali w kolejnych wyborach swoje głosy na Pana, obdarzając go kredytem zaufania. Niedawne wybory parlamentarne przywróciły wielu osobom nadzieję na powrót do przejrzystych procedur i wysokich standardów przy podejmowaniu tak istotnych decyzji, jak wybór osób kierujących instytucjami publicznymi. Apelujemy, by na poziomie lokalnym wykorzystał Pan tę szansę i dał przykład najlepszych praktyk w tym zakresie, co niewątpliwie stanie się Pana atutem w oczach wyborców przed zbliżającymi się wyborami samorządowymi.

W ostatnich latach byliśmy świadkami niepokojących działań osób zarządzających instytucjami kultury podległymi władzom wojewódzkim, które w efekcie błyskawicznie traciły prestiż, dobry wizerunek oraz kompetentnych i zaangażowanych pracowników. Wszyscy oczekujemy, że w instytucjach podległych Panu Prezydentowi podobne sytuacje nigdy nie będą miały miejsca i że dla Miasta Białystok praworządność, równość szans i transparentność są kwestiami nadrzędnymi.

Mamy świadomość, że procedury konkursowe nie są narzędziem idealnym – dlatego oferujemy naszą pomoc i współpracę przy organizacji jak najbardziej przejrzystych i sprawiedliwych postępowań konkursowych. Tylko bowiem taki tryb wyboru kierownictwa instytucji pozwala na opracowanie jasnych i jawnych kryteriów oceny, porównanie wizji rozwoju instytucji, prezentowanych przez różnych kandydatów i kandydatki, a także motywuje dotychczasowe władze instytucji do wsłuchania się w głos i oczekiwania pracowników i społeczności lokalnej. Nie jest naszą intencją podważanie czy kwestionowanie kompetencji i osiągnięć dotychczasowych dyrektorów i dyrektorek. Niewątpliwie osoby sprawujące te funkcje przez wiele lat, posiadają odpowiednie kompetencje. Jednak o tym, czy dotychczasowi dyrektorzy są faktycznie najlepszymi z możliwych kandydatów na kolejne kadencje, w sposób obiektywny można stwierdzić wyłącznie w trybie konkursowym.

Białystok jako miasto nowoczesne potrzebuje dalszych zmian na lepsze. Warto zacząć od zachowania transparentnych metod wyłaniania osób na kierownicze stanowiska w instytucjach publicznych, które szerząc najważniejsze wartości za pośrednictwem sztuki i kultury, służą społeczeństwu, ale i kształtują wizerunek miasta.

Apelujemy tym samym do Pana o rezygnację z pozakonkursowego trybu powołania dyrektorów i dyrektorek miejskich instytucji kultury i prosimy o spotkanie z naszymi przedstawicielkami i przedstawicielami w Urzędzie Miasta Białegostoku, a w konsekwencji – po odbytych konsultacjach – o wszczęcie procedur konkursowych w związku z kończącymi się kadencjami dyrektorskimi w Białostockim Teatrze Lalek, Galerii im. Sleńdzińskich, Białostockim Ośrodku Kultury, Galerii Arsenał, Domu Kultury Śródmieście oraz Muzeum Wojska. Sami pragnąc dotrzymać najwyższych standardów otwartości i przejrzystości debaty publicznej, o fakcie odbycia i wynikach spotkania z Panem poinformujemy lokalne media po jego zakończeniu.

Do wiadomości:


1. Maciej Żywno - Wicemarszałek Senatu RP
2. Bartłomiej Sienkiewicz - Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego
3. Joanna Scheuring-Wielgus, Sekretarz stanu, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
4. Rafał Rudnicki – wiceprezydent Miasta Białegostoku
5. Edyta Mozyrska – dyrektor Departamentu Kultury, Promocji i Sportu UM w Białymstoku
6. Radni Miasta Białegostoku
7. Kandydaci na Prezydenta Miasta Białegostoku
8. Dyrektorka Hanna Wróblewska, Departament Narodowych Instytucji Kultury MKIDN
9. Dyrektor Piotr Rypson, Departament Dziedzictwa Kulturowego MKiDN
10. Media


Z wyrazami szacunku,

Obywatelskie Forum Sztuki Współczesnej

oraz

Przedstawicielki i Przedstawiciele społeczności Białegostoku, w tym:

Iza Tarasewicz, artystka związana z Podlasiem
Agata Awruk, fotografka, stypendystka Prezydenta Miasta Białystok
Paweł Grześ, fotograf, stypendysta Prezydenta Miasta Białystok
Tytus Szabelski-Różniak, artysta, PWSFTviT w Łodzi, mieszkaniec Białegostoku
Joanna Sztrom, Fundacja „Artystyczna Fama”, mieszkanka Białegostoku
Romuald Sztrom, Fundacja „Artystyczna Fama”, mieszkaniec Białegostoku
Alina Wawrzeniuk, nauczycielka, animatorka kultury, mieszkanka Białegostoku
Tomek Pawłowski-Jarmołajew, osoba kuratorska, m. Białegostoku
Paweł Małaszyński, aktor i muzyk zespołu „Cochise”, rodowity białostoczanin
Komisja Zakładowa Ogólnopolskiego Związku Zawodowego „Inicjatywa Pracownicza” przy Białostockim Ośrodku Kultury
Tomasz Wiśniewski, dziennikarz, kulturoznawca, pisarz i filmowiec; członek kilku stowarzyszeń
Komisja Zakładowa Ogólnopolskiego Związku Zawodowego „Inicjatywa Pracownicza” przy Galerii Arsenał w Białymstoku
Magdalena Godlewska-Siwerska, kuratorka, animatorka kultury, dwukrotna laureatka Nagrody Artystycznej Prezydenta Miasta Białegostoku
Marzanna Morozewicz, artystka, profesorka Uniwersytetu w Białymstoku
Karol Radziszewski, artysta ur. w Białymstoku
Katarzyna Łotowska, społeczniczka, laureatka honorowego Wyróżnienia Prezydenta Miasta Białegostoku „Urbi Meritus – zasłużony Miastu”
Post Brothers, krytyk, pisarz, kurator mieszkający na Podlasiu
Dagmara Sowa, Grupa Coincidentia
Paweł Chomczyk, twórca teatralny, profesor Uniwersytetu w Białymstoku
Zarząd Fundacji SocLab
Zarząd Ośrodka Wspierania Organizacji Pozarządowych
Paweł Matyszewski, artysta związany z Białymstokiem Urszula Dąbrowska, dziennikarka, stypendystka Prezydenta Białegostoku w dziedzinie upowszechniania kultury
Joanna Krukowska – fotografka, animatorka kultury, kulturoznawczyni, ur. w Białymstoku
Marek Waszkiel, historyk teatru, profesor Akademii Teatralnej w Białymstoku
Halina Waszkiel, historyczka teatru i dramatu, profesor Akademii Teatralnej w Białymstoku
Małgorzata Tarasewicz-Wosik – technolog teatru, scenograf z Białegostoku
Adrianna Konopka, artystka urodzona w Białymstoku
Krzysztof Kiziewicz – twórca
Ewa Tatar, kuratorka, stypendystka Prezydenta Miasta Białystok
Aleksy Wójtowicz – historyk, krytyk sztuki, redaktor Magazynu Szum
Paweł Żukowski, artysta wizualny
Xawery Deskur, artysta wizualny
Dominik Podsiadły – twórca
Magdalena Komornicka, kuratorka
Romuald Demidenko, kurator
Joanna Kiliszek – historyczka sztuki, menedżerka i kuratorka
Michał Łukaszuk, kurator, stypendysta Prezydenta Miasta Białystok
Mariusz Rajkiewicz, odbiorca sztuki
Adam Woronowicz, aktor, rodowity białostoczanin
Jakub Świercz, informatyk, białostoczanin, odbiorca kultury
Tomasz Kudaszewicz, fotograf, białostoczanin
Dorota Konopka – socjolożka adiunkt Szkoły Głównej Handlowej, mieszkanka Białegostoku
Katarzyna Winiarska, animatorka kultury, Teatr w stodole w Teremiskach
Katarzyna Leszczyńska, tłumaczka, prezeska Stowarzyszenia na Rzecz Dialogu Tropinka w Narewce
Katarzyna Herman, aktorka, rodowita białostoczanka
Anna Makowska, producentka, kuratorka
Agata Balcerzak, producentka
Bartosz Bielenia, aktor, rodowity białostoczanin,
Antoni Burzyński, kurator, członek zarządu OFSW
Mateusz Tymura – prezes Fundacji Teatr Latarnia
Zofia Reznik – badaczka sztuki, kuratorka Joanna Łępicka – poetka
Urszula Komsta – Dyrektorka Zespołu Kin Helios, odbiorca sztuki
Małgorzata Kowalczuk, odbiorczyni sztuki
Joanna Troc – aktorka, prezeska Fundacji Teatr Czrevo
Paweł Sakowicz – choreograf ur. w Białymstoku
Łukasz Radziszewski, artysta, menadżer kultury urodzony w Białymstoku
Ika Sienkiewicz-Nowacka – kuratorka, Dział Rezydencji Artystycznych CSW Zamek Ujazdowski
Natalia Sakowicz – artystka teatru ożywionej formy
Jędrzej Dondziło – animator kultury, laureat Nagrody Artystycznej Prezydenta Miasta Białegostoku, stypendysta Prezydenta Miasta Białystok, prezes Stowarzyszenia Pogotowie Kulturalno - Społeczne



środa, 4 października 2023

Zaproszenie na walne spotkanie OFSW w październiku


W dniu 7 października (sobota) o godz. 12.00 odbędzie się walne zebranie Obywatelskiego Forum Sztuki Współczesnej. Spotkanie będzie miało miejsce w siedzibie MSN przy ul. Pańskiej 3.

Zapraszamy do uczestnictwa w spotkaniu artystki i artystów, twórców i twórczynie, pracownice i pracowników kultury. Będziemy dyskutować o celach i oczekiwaniach wobec naszego stowarzyszenia, określać zakres i sposoby działania oraz dzielić się pracą nad różnymi obszarami, które uznamy za ważne dla naszego środowiska. Każda i każdy jest ważny dla naszego stowarzyszenia. Chcemy stworzyć funkcjonalną organizację, która będzie reprezentować współczesnych twórców i twórczynie. Dlatego tak ważne jest, aby jak najwięcej z nas wzięło udział w pracach nad kształtem OFSW.

Jest również możliwość wzięcia udziału w spotkaniu online!
Kontakt forumsztukiwspolczesnej[at]gmail.com


Serdecznie zapraszamy!

środa, 27 września 2023

OFSW na konferencji "Mamy pomysł na Polskę!" – zapraszamy!

Mamy pomysł na Polskę! 29.09.2023 r., Warszawa

Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych OFOP, Fundacja im. Stefana Batorego, Mamprawowiedziec.pl Stowarzyszenie61 oraz Inicjatywa “Nasz Rzecznik” organizują wydarzenie “Mamy pomysł na Polskę!” (29.09.2023 r.).

W szerokim gronie organizacji społecznych, od wielu miesięcy pracujemy nad konkretnymi propozycjami, w jakim kierunku powinno zmierzać państwo i społeczeństwo. Zależy nam na naprawie Polski w określonych obszarach życia społecznego i mamy na to gotowe rozwiązania. Dajemy konkretne odpowiedzi na problemy, które wywołują w społeczeństwie lęki, frustrację i rozczarowanie.

W znacznej części obszarów rozwiązania te są jedynymi kompleksowymi propozycjami, które funkcjonują w przestrzeni publicznej  nie wyobrażamy sobie sytuacji, żeby nie wzięto ich pod uwagę przed wyborami i po wyborach.

W ostatnich latach naznaczonych globalnymi kryzysami i głębokim podziałem społeczeństwa to właśnie organizacje i społeczeństwo obywatelskie stawało na pierwszej linii frontu, aby bronić dobra wspólnego  demokracji, praworządności, praw człowieka, sprawiedliwości, przyrody. I to właśnie na tych fundamentach chcemy budować lepsze i bezpieczniejsze państwo.

Mamy nadzieję i wierzymy, że zmiana jest możliwa. Potrzebujemy przestrzeni do współpracy i dialogu, aby móc skutecznie działać  wspólnie i na rzecz wspólnego dobra. I taką właśnie przestrzeń stworzymy podczas wydarzenia “Mamy pomysł na Polskę”.

29 września zostaną przedstawione Propozycje obywatelskie dla Polski przygotowane przez organizacje społeczne. Będzie także przestrzeń do zabrania głosu dla przedstawicieli i przedstawicielek Komitetów Wyborczych na temat prezentowanych rozwiązań.

W wydarzeniu wezmą udział przedstawiciele i przedstawicielki społeczeństwa obywatelskiego z następujących dziedzin:
  • Praworządność  Niezależne sądownictwo  Stowarzyszenie Sędziów Polskich „Iustitia”
  • Praworządność  Trybunał Konstytucyjny  Fundacja im. Stefana Batorego
  • Praworządność  Niezależna prokuratura  Stowarzyszenie Prokuratorów Lex Super Omnia
  • Edukacja  Sieć Organizacji Społecznych dla Edukacji
  • Klimat  ClientEarth  Prawnicy dla Ziemi
  • Prawa kobiet  Fundacja na Rzecz Kobiet i Planowania Rodziny FEDERA i Feminoteka
  • Prawa uczniów i uczennic  Stowarzyszenie Umarłych Statutów
  • Migracja i integracja  Polskie Forum Migracyjne
  • Media publiczne  Społeczny Zespół Ekspertów przygotowujący nowe prawo medialne dotyczące mediów publicznych
  • Kultura: muzea  Zespół do spraw reformy muzeów, afiliowany przy Komitecie Narodowym ICOM Polska
  • Kultura: uregulowanie statusu artystki zawodowej i artysty zawodowego  Obywatelskie Forum Sztuki Współczesnej
  • Samorząd terytorialny  Fundacja im. Stefana Batorego
  • Prawa osób LGBT+  Kampania Przeciw Homofobii
  • Społeczeństwo obywatelskie  Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych, Forum Darczyńców w Polsce
  • Prawa osób z niepełnosprawnościami i opiekunek/ów  Inicjatywa “Nasz Rzecznik”
  • Jawność  Sieć Obywatelska WatchDog Polska
  • Kontrola służb  Fundacja Panoptykon


PROGRAM:

12:00 - 12:20
Konwencja organizacji pozarządowych – Mamy pomysł na Polskę!
Prezentacja Propozycji obywatelskich dla Polski przygotowanych przez zorganizowane społeczeństwo obywatelskie

12:20 - 12:30
Mamy prawo wiedzieć
Podsumowanie pytań zadanych osobom kandydującym w wyborach 2023 poprzez serwis Mamprawowiedziec.pl i napływających na nie odpowiedzi

12:3013:30
Deklaracje współpracy polityków i polityczek z organizacjami
Podsumowanie pierwszej części spotkania i Dialogów stolikowych
Wypowiedzi Przedstawicielek i Przedstawicieli organizacji społecznych
Wypowiedzi Przedstawicielek i Przedstawicieli Komitetów Wyborczych na temat współpracy i propozycji obywatelskich przygotowanych przez organizacje społeczne

Wypowiedzi 10 minutowe na temat przeprowadzonych rozmów, wrażenia, wnioski, informacja zwrotna i deklaracja współpracy oraz przyjęcia proponowanych rozwiązań

13:3014:00
Lunch i rozmowy kuluarowe

14:0016:30
Dobre prawo dla zorganizowanego społeczeństwa obywatelskiego*

14:00–14:30 – Uprośćmy działalność społeczną!
Prezentacja głównych rezultatów, narzędzi pracy, wniosków i rekomendacji do dalszego działania płynących z projektu pn. „Dobre prawo dla organizacji społecznych – myśl centralnie, działaj lokalnie” (Tomasz Pawłowski – Fundacja trzeci.org, Rafał Dymek – Polska Fundacja im. Roberta Schumana)

14:30–15:30
Dyskusja: „Pomiędzy teorią a praktyką. Jak skutecznie działać na rzecz dobrego prawa dla organizacji pozarządowych?”
Dyskusja wokół wydanych we wrześniu 2023 r. publikacji „Na rzecz organizacji. W trosce o dobre prawo dla organizacji pozarządowych w Polsce” oraz „W poszukiwaniu perpetuum mobile. Dobre prawo dla trzeciego sektora” (rozmówcy: Piotr Frączak, Łukasz Gorczyński – OFOP, Magdalena Szafranek, Szymon Wójcik - Uniwersytet Warszawski, moderacja: Adela Gąsiorowska – Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich)

15:30–16:30
W kierunku rozwiązań systemowych

Co dalej z ustawą o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie? Rekomendacje i stan prac nad społecznym projektem nowelizacji ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Tomasz Schimanek – Stowarzyszenie Dialog Społeczny)

Czy potrzebujemy Kodeksu NGO? Przedstawienie kluczowych tez z ekspertyzy prawnej dotyczącej postulatu zebrania regulacji prawa organizacji pozarządowych w jednym akcie prawnym – ustawie, której celem i przedmiotem miałoby być ujęcie całości lub większości prawa ngo, stając się dla tego przedmiotu regulacji normatywnych aktem podstawowym (Przemysław Żak – Pajączkowska i Wspólnicy Kancelaria Prawna Sp.k.)

Gwarancje bezpieczeństwa prawno-podatkowego dla organizacji pozarządowych (Julia Kluczyńska  Forum Darczyńców w Polsce)

Pytania i dyskusja (Rafał Kowalski – OFOP, ngo.pl)

*Projekt realizowany jest z dotacji programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy, finansowanego przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię w ramach Funduszy EOG.


Patronat medialny:
rp.pl, tok.fm, ngo.pl

wtorek, 26 września 2023

Oświadczenie w sprawie filmu Agnieszki Holland „Zielona Granica”

Zielona granica, reż. Agnieszka Holland, 2023, fot. Agata Kubis/materiały prasowe

W przeciwieństwie do ministrów RP, którzy wypowiadają się na temat filmu Agnieszki Holland, część z nas film widziała, wszyscy zgadzamy się z jego przesłaniem. Słowa ministra Ziobry i ministra Błaszczaka dowodzą jednego – nie są oni w stanie zrozumieć mechanizmów działania zła. To oni w pierwszym rzędzie powinni obejrzeć Zieloną granicę, aby zrozumieć, czym może być człowieczeństwo, na czym polega ludzka godność i jak można złamać morale funkcjonariuszy władzy. Mamy na myśli słowa ministra Błaszczaka o „uderzeniu w morale strażników granicznych, żołnierzy i policjantów” i „haniebny atak wymierzony w podstawowe elementy bezpieczeństwa RP” oraz absurdalny hejt ministra Ziobry – przypominamy: „W III Rzeszy Niemcy produkowali propagandowe filmy pokazujące Polaków jako bandytów i morderców. Dziś mają od tego Agnieszkę Holland”, który wyczerpuje znamiona czynu karalnego (art. 216 § 1. Kto znieważa inną osobę w jej obecności, albo choćby pod jej nieobecność, lecz publicznie lub w zamiarze, aby zniewaga do osoby tej dotarła, podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności).

Jako środowisko twórcze protestujemy przeciwko przyznawaniu sobie przez polityków roli krytyków sztuki. Wpływa to realnie na wolność słowa, wolność twórczości i odbiór dzieła przez publiczność.

Zielona granica to porażający siłą ekspresji traktat o moralności w sytuacji ekstremalnej, granicznej (!). Film, który równie dobrze mógłby być filmem dokumentalnym. Każda scena, wyważona emocjonalnie, pokazuje rozterki, wahania i ludzkie słabości. Nie przerysowuje zachowań funkcjonariuszy, ani nie pokazuje fikcyjnych sytuacji przemocy. Bezpieczeństwo RP nie polega na przerzucaniu ciężarnych kobiet za druty żyletkowe, a takie sytuacje miały miejsce. To czyni z filmu Holland portret społeczeństwa w prawicowym reżimie, opartym na kłamstwie i propagandzie oraz – co najważniejsze – jego ofiar. Jest to swego rodzaju pomnik tych lat, w których przyszło nam żyć, a których najważniejszym doświadczeniem pokoleniowym stał się kryzys uchodźczy na granicy polsko-białoruskiej. Okazało się bowiem, że to właśnie ten kryzys obnażył głupotę, brak moralnych standardów oraz – w efekcie – okrucieństwo i odczłowieczenie organów władzy oraz jej funkcjonariuszy. Władimir Putin liczył na tą głupotę i się nie przeliczył.

Zielona granica pokazuje konsekwencje tego stanu rzeczy – ludzkie cierpienie i niewyobrażalny dramat ludzi poddanych doświadczeniom skrajnym. Przypominamy jednocześnie, że film jest oparty na faktach, pogłębiony wielomiesięcznym badaniem sytuacji na granicy, produkowany z pełną wiedzy o wywózkach, łapankach i push-backach, o upokorzeniach i rasistowskich wyzwiskach. Zielona granica pokazuje całe spektrum przemocy. Oraz dramat tych, którzy starają się zachować człowieczeństwo mimo wszystko. Mamy nadzieję, że za łamanie fundamentalnych praw człowieka odpowiedzialni ministrowie zostaną pociągnięci do odpowiedzialności.

Wzywamy do natychmiastowej zmiany polityki uchodźczej na granicy polskiej. Panie Ministrze Ziobro, wzywamy do przeprosin autorki wybitnego filmu pokazującego prawdę o przemocy i odczłowieczenia służb. Agnieszka Holland jedynie pokazała w swoim filmie zło, jakie Pan wygenerował swoimi decyzjami, atmosferą przyzwolenia na przemoc i rasizm.

czwartek, 21 września 2023

Uwagi do projektu Ustawy o Artystach Zawodowych.

Proponowane zmiany dotyczą rządowego projektu Ustawy o Artystach Zawodowych. Poniższe uwagi dotyczą zmian, które gwarantowałby unikanie nacisków politycznych oraz arbitralnego wykluczania niepoprawnych artystów oraz dominacji stowarzyszeń artystycznych o kłopotliwej reprezentatywności.

Proponowane konkretne zmiany do projektu Ustawy
  1. Polska Izba Artystek i Artystów - Postulujemy zmianę nazwy proponowanej w proj. Ustawy instytucji z „Polska Izba Artystów” na „Polska Izba Artystek i Artystów”, utworzenie obok „Karty Artysty Zawodowego”, „Karty Artystki Zawodowej” oraz wprowadzenie feminatywów przy nazwach zawodów.

  2. Gwarancja parytetu płci w Radzie i wśród dyrekcji IzbyArtystki stanowią ponad połowę osób pracujących w zawodach twórczych. W związku z tym, parytet płci powinien być zagwarantowany przy ustalaniu składu Rady Izby oraz jej dyrekcji: dla przykładu, poprzez wprowadzenie rotacyjnej dyrekcji, w której Izba jest wymiennie zarządzana przez dwie osoby, które w okresie dwuletnim wymieniają się funkcjami Dyrektorki i Dyrektora oraz jej/jego zastępczyni lub zastępcy.

  3. Gwarancje wolności ekspresji artystycznejPostulujemy wpisanie w ustrój Izby – a nie wyłącznie w preambułę Ustawy – konieczności zagwarantowania dostępu do systemu ubezpieczeń artystycznych wszystkim osobom zajmującym się zawodowo sztuką, niezależnie od ich przekonań politycznych, subiektywnej oceny jakości ich twórczości czy rodzaju wykonywanej twórczości. Nieprzestrzeganie tej zasady może wiązać się z odwołaniem Dyrektora oraz Rady Izby.

  4. Podkreślenie socjalnego wymiaru IzbyProponujemy zdefiniowanie funkcji Izby jako wyłącznie socjalnej wraz z gwarancją wpisaną w jej ustrój, która dotyczyłaby wyłączenia z jej kompetencji poza-socjalnego wsparcia finansowego artystek i artystów, tj. niemożności przyznawania przez Izbę stypendiów, grantów, konkursów czy innych aktywności związanych z oceną jakości artystycznej bądź merytorycznej działalności środowiska twórczego. Jednocześnie funkcja socjalna nie wyklucza możliwości prowadzenia badań monitorujących sytuację bytową artystek i artystów  oraz społecznego kontekstu działalności artystycznej.

  5. Rezygnacja z wydawania Karty Artysty Zawodowego/ Karty Artystki ZawodowejNie da się w naszym systemie politycznym zagwarantować, że posiadanie karty będzie dotyczyć jedynie kwestii związanych z ubezpieczeniami Istnieje realna obawa, iż będzie stosowana do reglamentacji dostępu do współpracy z instytucjami czy ograniczeń w korzystaniu z programów stypendialnych, pracowni etc. System może działać bez karty.

  6. Demokratyzacja Rady IzbyMając na uwadze troskę o demokratyzację składu Rady Izby i zagwarantowanie jej niezależności od czynników politycznych teraz i w przyszłości, wnioskujemy o zmniejszenie liczby osób członkowskich Rady Izby wybieranych przez Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu z 5 osób do 2. Proponujemy wprowadzenie zasady, wedle której jedna organizacja może nominować maksymalnie jedną osobę kandydującą do Rady Izby, jak i wpisanie w parytetu płci w składzie Rady Izby oraz wśród Dyrekcji Izby. Postulujemy, aby wybór składu Rady Izby odbywał się w powszechnym głosowaniu wszystkich organizacji reprezentatywnych – bez względu na ich wielkość i liczebność. Projekt Ustawy w obecnym brzmieniu zakłada demokratyczny wybór zaledwie 7 osób na 21 w składzie Rady. Powyższa refleksja skutkuje propozycją wykreślenia Art. 8. p. 1 1) oraz zmianą w Art. 8. p. 1. o następującym brzmieniu: „14 wybieranych jest w głosowaniu przez przedstawicieli wszystkich organizacji reprezentatywnych”.

  7. Ograniczenie arbitralnych kontroliRada Izby wedle projektu Ustawy ma posiadać bardzo rozwinięte zdolności kontrolowania organizacji reprezentatywnych, co może prowadzić do utrudnienia ich działalności za pomocą nieuzasadnionych i uporczywych kontroli. Proponujemy ścisłe określenie przypadków, w których kontrola może zostać przeprowadzona oraz procedur, które ograniczą arbitralność Rady. Każda kontrola powinna być przeprowadzana jedynie w przypadkach uzasadnionych podejrzeń, że dana organizacja nie stosuje się do zapisów Ustawy, takich jak: nieprzyznawanie statusu osobom uprawnionym, przyznawanie statusu osobom nie zajmującym się profesjonalnie twórczością czy też niewywiązywanie się ze zobowiązania do terminowego rozpatrywania spraw. Kontrola powinna być poprzedzona pisemnym wezwaniem do wyjaśnienia wątpliwości, na które organizacja może odpowiedzieć w terminie 30 dni. Rada może następnie wezwać organizację do działań naprawczych oraz pisemnego przedstawienia raportu z tych działań w terminie 30 dni. Dopiero niewywiązanie się z tych obowiązków powinno skutkować kontrolą – tak jak jest to opisane w projekcie Ustawy.

  8. Ograniczenie przywileju dużych organizacji branżowychNasze szczególne zaniepokojenie wzbudza nieuzasadnione uprzywilejowanie organizacji najliczniejszych oraz arbitralność definiowania progu liczebności, która jest ustalana odgórną decyzją ministra (poprzez rozporządzenie). Brak jest jakichkolwiek merytorycznych przesłanek do ustalenia tej liczby w wysokości 5000 osób – zwłaszcza mając na uwadze fakt, że szacowany rozmiar niektórych środowisk (dla przykładu teatru, filmu, literatury czy twórczości ludowej) jest mniejszy niż wzmiankowane 5000 osób. Proponowane w projekcie Ustawy uprzywilejowanie najliczniejszych organizacji kosztem organizacji mniejszych, których rozmiar wynika ze specyfiki środowiskowej uważamy za działanie niesprawiedliwe i działające na szkodę zarówno poszczególnych zawodów, jak i całego środowiska twórczego. Odgórne ustalanie liczebności w obecnym kształcie projektu Ustawy wydaje się być korzystne wyłącznie dla dużych Organizacji Zbiorowego Zarządzania, które z racji na zaistniały konflikt interesów z Polską Izbą Artystek i Artystów nie powinny mieć dostępu do zarządzania Izbą. Wspomniany konflikt zasadza się na ustaleniach podziału opłaty reprograficznej – jak dowiodły tego konsultacje ws. obecnie procedowanej ustawy, duże OZZ dążą do zwiększenia swojego udziału w środkach pochodzących  z tej opłaty. Jest to działanie na szkodę Izby, której zadaniem jest reprezentowanie wszystkich twórczyń i twórców, w tym osób mniej zamożnych, których jest zdecydowana większość (wedle raportu “Policzone i policzeni” wśród artystów i artystek jedynie 6,85% to osoby zamożne).

  9. Wspieranie artystycznej samoorganizacjiSystem w ramach projektu Ustawy powinien uwzględniać zachęty ku samoorganizacji artystycznej – także w postaci darmowej pomocy prawnej dla podmiotów chcących się stowarzyszyć oraz mikrograntów celowych, które ułatwiałyby wynajem siedziby oraz pokrycie kosztów księgowości. Za szczególnie szkodliwy uznajemy zapis – „Organizacja może wystąpić z wnioskiem nie wcześniej niż po 2 latach od uzyskania wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego”. Oznacza on de facto utratę możliwości wejścia do systemu potencjalnym nowym organizacjom chcącym reprezentować m.in. zawody dotąd niezrzeszone, co działa na szkodę interesu tych środowisk, jak i powoduje umacnianie organizacji większych i starszych. Postulujemy wykreślenie tego punktu bądź radykalne skrócenie czasu do sześciu miesięcy, po którym organizacja może składać wniosek do Izby. Prócz tej kwestii, uszczegółowione powinny zostać inne zasady wchodzenia do systemu nowych podmiotów zrzeszających – obecne w projekcie Ustawy zapisy są niewystarczające, także ze względu na to, że opierać mają się na podstawie deklaracji artystek i artystów, które mają do dyspozycji pulę już zalegalizowanych organizacji.

  10. Wprowadzenie elementów partycypacji. Postulujemy wprowadzenie partycypacji przy ustalaniu listy czynności charakterystycznych dla danych zawodów. Czynności wskazujące na zawodowy charakter określonych działań powinny być ściśle konsultowane z organizacjami reprezentatywnymi dla danych zawodów (Rada Izby nie jest reprezentatywna dla wszystkich zawodów, których jest o wiele więcej niż osób w radzie). Zasady oparte na partycypacji powinny być także wprowadzone przy ustalaniu listy zawodów artystycznych wraz z procedurami dotyczącymi tego, jak osoby zajmujące się twórczością w zawodach do tej pory nieujętych w rozporządzeniu mogą doprowadzić do wpisania swoich zawodów na listę zawodów artystycznych. Obecnie wedle zapisów Ustawy, ta kwestia ma być  ustalane odgórnie przez ministra w osobnym rozporządzeniu.

  11. Przejrzystość ustalania listy organizacji reprezentatywnych.  Zgodnie z powszechną regułą prawną mówiącą o tym, że prawo nie działa wstecz, również reprezentatywność organizacji nigdy nie powinna być ustalana wstecz, wbrew zapisowi widniejącemu w obecnym projekcie Ustawy. Postulujemy, aby reprezentatywność organizacji była  określana perspektywicznie – na okres roku, na podstawie statystyk reprezentatywności za rok przeszły. Uszczegółowieniu powinny ulec także zasady wchodzenia do systemu nowych organizacji, ponieważ w świetle projektu Ustawy reprezentatywność ustalana ma być na podstawie deklaracji artystek i artystów , mających do dyspozycji jedynie organizacje już reprezentatywne. Postulujemy, aby zostały ustalone granice reprezentatywności za dany rok dla poszczególnych zawodów. Reprezentatywność danej organizacji powinna być  ustalana przez Izbę warunkowo na podstawie deklaracji o spodziewanej liczbie artystek i artystów , które dana organizacja będzie reprezentować i zostanie potwierdzona w terminie 3 miesięcy na podstawie faktycznych deklaracji.

  12. Wsparcie dla artystek i artystów opiekujących się dziećmiPostulujemy wprowadzenie ułatwień przy przechodzeniu na urlopy rodzicielskie artystek i artystów. Powinno być to umożliwione od razu po wejściu do systemu w pełnym wymiarze zasiłku. Ten postulat jest szczególnie istotny w pierwszym roku funkcjonowania nowego systemu i znacząco ułatwi decyzję osobom, które do tej pory nie miały takiej możliwości. Postulujemy również wprowadzenie systemu stypendialnego dla artystek i artystów  zajmujących się opieką nad dziećmi, w tym: specjalnych zasiłków dla osób chcących wrócić do zawodu artystycznego po okresie opieki nad dziećmi. Nadto postulujemy podjęcie działań mających na celu zapewnienie wsparcia w opiece nad dziećmi dla osób zajmujących się zawodowo sztuką (poprzez m.in. budowę oraz prowadzenie żłobków i przedszkoli we współpracy z samorządami terytorialnymi i wyższymi szkołami artystycznymi).

  13. Kwestie emerytalneZ całą mocą żądamy podjęcia radykalnych kroków mających na celu przeciwdziałanie nędzy artystek i artystów, które przez ostatnie 30 lat często pracowały poza systemem ubezpieczeń społecznych i emerytalnych. Ten problem wymaga działań systemowych w ramach sprawiedliwego państwa i współżycia, takich jak możliwość wstecznego uregulowania opłat do systemu ubezpieczeń emerytalnych na zasadach określanych przez status artystek i artystów, stworzenie systemu minimalnych emerytur branżowych opłacanych z Funduszu wsparcia, a docelowo systemu emerytur obywatelskich.
     
  14. Określenie zasad panujących w okresie przejściowymPragniemy zwrócić uwagę, że w projekcie Ustawy obecnie nie ma żadnych reguł określających zasady obowiązujące w okresie przejściowym. Jest to szczególnie istotne dlatego, że system jest zbudowany na zasadzie samozwrotnej legitymizacji – Dyrektor wybierany jest przez Radę, która wybierana jest przez organizacje reprezentatywne, których to reprezentatywność jest ustalana przez Dyrektora Izby.

poniedziałek, 26 czerwca 2023

Oświadczenie w sprawie prof. Rafała Jakubowicza

Rafał Jakubowicz, Workers of the Artworld Unite, 2013



Warszawa, 26 czerwca 2023
Sz. Pan Rektor
Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu
Prof. dr hab. Wojciech Hora oraz Senat UAP

do wiadomości: opinia publiczna i media


OŚWIADCZENIE

Jako środowisko artystek i artystów wizualnych, krytyczek i krytyków oraz kuratorek i kuratorów, skupionych wokół Obywatelskiego Forum Sztuki Współczesnej, stanowczo protestujemy przeciwko działaniom władz Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu. Od wielu lat podejmują one próby dyskredytowania i znieważania swojego wykładowcy prof. Rafała Jakubowicza – wybitnego artysty, prowadzącego Pracownię Sztuki w Przestrzeni Społecznej UAP.

Próby uporczywego nękania, dyskredytacji jakości dydaktycznej i merytorycznej pracy akademickiej prof. Jakubowicza zostały niedawno jednoznacznie podważone przez Sąd Pracy, który uchylił prawomocnym wyrokiem negatywną ocenę okresową za lata 2016-2017, wyraźnie dowodząc, że jest ona bezpodstawna. Teraz prof. Jakubowiczowi w donosie jego “koleżanek” i “kolegów” zarzucane jest poinformowanie w mediach społecznościowych Pracowni Sztuki w Przestrzeni Społecznej, o współpracy Trafostacji Sztuki z Akademią Sztuki w Szczecinie, która otwiera studia kuratorskie. Postępowanie dyscyplinarne w takiej sprawie nie różni się od bezpodstawnych pozwów sądowych, jakie organizacje fundamentalistyczne składają przeciwko opozycji, feministkom, osobom queerowym i aktywistycznym.

Działania takie ekspertki praw człowieka nazywają SLAPP – Strategic Lawsuit Against Public Participation – strategiczne pozwy przeciwko politycznemu zaangażowaniu. Polega to na stawianiu kolejnych, często bezpodstawnych zarzutów zmuszających ofiarę do nieustannego zaangażowania w obronę dobrego imienia i w efekcie uniemożliwia jej normalne funkcjonowanie. Dokonujecie Państwo zamachu na jednego ze swoich najlepszych akademików, zamiast działać na rzecz dobra uczelni. Jeśli myślicie, że nikt tego nie widzi, jesteście w błędzie. Jeśli uważacie, że możecie bezkarnie dręczyć swojego pracownika – mylicie się.

Żądamy natychmiastowego zaprzestania wszelkich form dręczenia prof. Rafała Jakubowicza. Jego merytoryczna, artystyczna i dydaktyczna praca jest bez zarzutu, a jego zaangażowanie polityczne mieści się w ramach wyznaczonych przepisami polskiego prawa. To nie jest nasz pierwszy list w obronie prof. Jakubowicza i nie będzie on ostatni. Będziemy stały i stali za prof. Jakubowiczem, dlatego, że tego wymaga zwykła przyzwoitość, która powinna być standardem w instytucjach edukacji wyższej, również tej, którą Państwo kierujecie.

Z poważaniem,
Obywatelskie Forum Sztuki Współczesnej

wtorek, 10 maja 2022

Protest OFSW ws. trybu powołania przez Ministra Kultury p. Andrzeja Biernackiego na „p.o. dyrektora” Muzeum Sztuki w Łodzi

Sala Neoplastyczna, Muzeum Sztuki w Łodzi. Fot. P. Tomczyk / Wikipedia Commons

Jako Obywatelskie Forum Sztuki stanowczo protestujemy przeciwko sposobowi, w jaki Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego powołał na funkcję „p.o. dyrektora” Muzeum Sztuki w Łodzi w Łodzi p. Andrzeja Biernackiego.

Wyrażamy ubolewanie, iż zespół instytucji dowiedział się o nagłej zmianie na stanowisku dyrektora za pośrednictwem internetu. Jak napisała w oświadczeniu w sprawie odwołania p.o. dyrektora Jarosława Suchana Komisja Zakładowa OZZ Inicjatywa Pracownicza przy Muzeum Sztuki w Łodzi, kadencja Suchana w powszechnej ocenie postrzegana jest jako najlepsza od czasów Ryszarda Stanisławskiego. Uważamy, że zmiana na stanowisku dyrektorskim w Muzeum Sztuki dokonana została z naruszeniem dobrych obyczajów. Nasz protest wzbudza również sposób wręczenia dymisji dotychczasowemu dyrektorowi.

To działanie, które zagraża ciągłości programowej instytucji. Może również wpłynąć na utratę zaufania partnerów i współpracowników. Świadczą o tym reakcje zagranicznej prasy oraz napływające ze świata zaniepokojone głosy dyrektorów instytucji sztuki, kuratorów, artystów oraz badaczy. Sposób przeprowadzenia zmiany może być również niepokojący dla zespołu instytucji. Grono wysoko wyspecjalizowanych pracowników zostało potraktowane w sposób uprzedmiotawiający. Tym bardziej, że o planach programowych p. Biernackiego członkowie zespołu dowiedzieli się z prasy.

Nowy „p.o. dyrektora” p. Andrzej Biernacki, nie posiada ani kompetencji kierowniczych ani kontaktów, które pozwalają prowadzić instytucję o tak wyjątkowej historii, która jest nierozłącznie związana z awangardą. Nie są nam znane żadne jego osiągnięcia na tym polu. Pragniemy przypomnieć, że Muzeum, którego funkcjonowanie opiera się na profesjonalnych relacjach z innymi podmiotami i instytucjami na całym świecie wymaga doświadczenia w kierowaniu publiczną instytucją, znajomości przepisów i procedur, posiadania przez kadrę zarządzającą szerokiej sieci kontaktów oraz dogłębnego rozumienia zjawisk zachodzących w sztuce. Problematyczny jest również fakt, że stanowisko „p.o. dyrektora” publicznej instytucji zostało powierzone komuś, kto do niedawna prowadził własną galerię (Galeria Browarna w Łowiczu), a ponadto jest kolekcjonerem sztuki. Zachodzi tu klasyczny konflikt interesów. Organizując w Muzeum Sztuki wystawy „artystów Galerii Browarna” (co już zostało zresztą zapowiedziane) p. Biernacki nie tylko będzie traktował program państwowej międzynarodowej instytucji kultury jako prywatne narzędzie do podnoszenia wartości dzieł współpracujących z nim artystów, ale również wartości artefaktów ze swojej prywatnej kolekcji. Nieprzypadkowo Kodeks Etyki ICOM wskazuje, że łączenie pracy muzealnika z kolekcjonowaniem sztuki może prowadzić do konfliktu interesów. Głosi on: „Osoby uprawiające zawód pracownika muzeum nie powinny konkurować z ich instytucją, ani zakresie pozyskiwania przedmiotów, ani jakąkolwiek osobistą działalnością kolekcjonerską”.

Uważamy, że sposobem na zażegnanie kryzysu byłoby odwołanie p. Biernackiego z funkcji „p.o. dyrektora" i zorganizowania międzynarodowego konkursu, w jury którego uczestniczyć będą przedstawicielki i przedstawiciele AICA oraz CIMAM, tak jak przystało na instytucję tej rangi.

Sekretariat OFSW


Oświadczenie Komisji Zakładowej OZZ Inicjatywa Pracownicza przy Muzeum Sztuki w Łodzi ws. odwołania p.o. dyrektora Jarosława Suchana / facebookowa strona Inicjatywy Pracowniczej – Łódź

Artykuły prasowe:

czwartek, 24 marca 2022

Protest oraz petycja w sprawie zmuszenia Anety Szyłak do odejścia z Nowego Muzeum Sztuki (NOMUS) przez Jacka Friedricha – dyrektora Muzeum Narodowego w Gdańsku

Obywatelskie Forum Sztuki Współczesnej



Mieczysław Struk

Marszałek Województwa Pomorskiego


Aleksandra Dulkiewicz

Prezydent Miasta Gdańska


Protest oraz petycja w sprawie zmuszenia Anety Szyłak do odejścia z Nowego Muzeum Sztuki (NOMUS) przez Jacka Friedricha dyrektora Muzeum Narodowego w Gdańsku

Szanowna Pani Prezydent, Szanowny Panie Marszałku


Jako środowisko artystek i artystów wizualnych, krytyczek i krytyków oraz kuratorek i kuratorów, skupionych wokół Obywatelskiego Forum Sztuki Współczesnej, stanowczo protestujemy przeciwko rozwiązaniu współpracy z Anetą Szyłak przez dyrektora Muzeum Narodowego w Gdańsku, Jacka Friedricha. Decyzja dyrektora Muzeum Narodowego w Gdańsku jest dla nas zupełnie niezrozumiała. Ma ona – wszystko na to wskazuje – charakter pozamerytoryczny.

Środowisko sztuk wizualnych darzy zaufaniem i ceni Anetę Szyłak jako teoretyczkę sztuki oraz krytyczkę, kuratorkę, menedżerkę kultury oraz animatorkę życia artystycznego o imponującym dorobku. Cieszy się ona niekwestionowanym autorytetem zarówno w polskim, jak i międzynarodowym obiegu sztuki.

To dzięki pomysłowi i sile Anety Szyłak powstał NOMUS, czyli Nowe Muzeum Sztuki w Gdańsku. Wszyscy wiemy jakiego ogromu pracy, wieloletnich starań oraz zabiegów wymagało od Anety Szyłak powołanie nowej instytucji. Dzięki jej pozycji w świecie sztuki oraz wypracowanym przez nią kontaktom NOMUS jeszcze w trakcie budowy był postrzegany jako muzeum sztuki o ponadlokalnym zasięgu: instytucja, której kibicowaliśmy i z którą wiązaliśmy spore nadzieje.

 

Wiele artystek i wielu artystów aplikowało do Miasta Gdańska o zakup prac do kolekcji NOMUS-a (warto podkreślić, że Miasto Gdańsk  jako jedyne w Polsce posiada tak przejrzystą i demokratyczną procedurę zakupów) głównie ze względu na osobę Anety Szyłak, której obecność gwarantowała wysoki poziom oraz status kolekcji. Niestety, wiele wskazuje na to, że obecnie wszystko to może zostać zwyczajnie zaprzepaszczone, a kolekcja jest zagrożona.

 

Panie Marszałku, Pani Prezydent, instytucje sztuki to miejsca, które tworzą osobowości. Aneta Szyłak odkryła i wypromowała wielu wybitnych artystów z Trójmiasta, skutecznie wprowadzając ich w międzynarodowy obieg sztuki. Do Gdańska zapraszała światowe sławy. Stworzyła też zgrany i profesjonalny, wspierający ją zespół, któremu przekazywała własne bogate doświadczenie. Liczyliśmy, że przez wiele lat będą oni mogli współtworzyć program wystawienniczy, którego szkielet został zarysowany w manifeście programowym NOMUS-a. Czy zawsze w ten sposób musimy odpłacać osobom, które faktycznie zmieniają pejzaż instytucji kultury? Przykre, smutne i zwyczajnie niesprawiedliwe jest to, że Aneta Szyłak nie może pokierować instytucją, którą stworzyła od podstaw i której napisała manifest.

 

Inaczej sprawy się mają z dyrektorem Jackiem Friedrichem. W środowisku sztuki współczesnej nie jest on osoba znaną. Obawiamy się, że nie posiada kompetencji w tym obszarze i kompletnie nie rozumie potrzeb takiej instytucji, jaką jest NOMUS. Tym samym obawiamy się, że zniszczy on to, co udało się stworzyć Anecie Szyłak. Obawiamy się, że wskutek nieprzemyślanych, emocjonalnych, motywowanych politycznie decyzji, pogrzebie on ideę NOMUS-a, sprowadzając imponującą kolekcję do statusu prowincjonalnych zbiorów prowincjonalnego muzeum, zalegających gdzieś w przepastnych magazynach MNG.

Panie Marszałku, Pani Prezydent, prawica przejmuje obecnie i niszczy kolejne instytucje kultury. W obszarze sztuki współczesnej warto przywołać casus Zachęty Narodowej Galerii Sztuki w Warszawie. Nie zdziwilibyśmy się, gdyby okazało się, że dyrektor Friedrich jest tylko wykonawcą wyroku na Nowym Muzeum Sztuki, który zapadł w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego, w gabinecie ministra Glińskiego.

Z niedowierzaniem oraz oburzeniem przyjmujemy słowa dyrektora Jacka Friedricha, który publicznie szkalował Anetę Szyłak (na spotkaniu poświęconym promocji katalogu „NOMUS. Kolekcja w działaniu”) i bez zażenowania perorował o wielu możliwościach dyscyplinarnego zwolnienia podwładnej, z czego wspaniałomyślnie nie skorzystał. Dobitnie pokazuje to stosunek dyrektora do pracowników i rodzi pytanie, czy ktoś taki powinien w ogóle sprawować funkcje kierownicze. Aneta Szyłak podczas tego spotkania wspomniała o przemocowych relacjach pracowniczych, z jakimi się spotykała. Nie mamy powodu jej nie wierzyć, tym bardziej że jej słowa znajdują potwierdzenie w relacjach innych pracowników, z którymi jesteśmy w kontakcie. Nie ma naszego przyzwolenia dla narcystycznych dyrektorów-przemocowców i mobberów.

 

Głównym organizatorem Nowego Muzeum Sztuki jest marszałek województwa pomorskiego; budynek, w którym mieści się NOMUS oraz kolekcja zostały ufundowane przez miasto Gdańsk. Panie Marszałku, Pani Prezydent, postulujemy o zablokowanie ewentualnego konkursu bądź naboru na kierownika/kierowniczkę oddziału (o którego potrzebie zorganizowania wspominał dyrektor Friedrich na rzeczonym spotkaniu promującym katalog) i uznanie go bezprzedmiotowym. Naszym postulatem jest bowiem wyjęcie Nowego Muzeum Sztuki ze struktury MNG. Postulujemy też ponowne powołanie na stanowisko dyrektorki tej nowej instytucji Anety Szyłak, by mogła ona pokierować muzeum, które stworzyła. To jedyny sposób na uratowanie NOMUS-a. Wierzymy, że dobro tej instytucji, jej międzynarodowa ranga, leży Państwu na sercu. Sukces NOMUS-a będzie pracować na konto Gdańska.


Sekretariat OFSW



Link do petycji:

https://www.petycjeonline.com/nomus_jest_anet?s=94808959


Linki do artykułów prasowych:


środa, 23 lutego 2022

Stanowisko OFSW w sprawie konkursu w Galerii Labirynt w Lublinie

fot. Diana Kołczewska / Galeria Labirynt na Facebooku

Jako organizacja zrzeszająca osoby zajmujące się profesjonalnie sztuką współczesną chcielibyśmy wyrazić zaniepokojenie przebiegiem konkursu związanego z powołaniem dyrektora Galerii Labirynt w Lublinie. Pozwalamy sobie przekazać Panu Prezydentowi głosy sprzeciwu zarówno lokalnego, jak i ogólnopolskiego środowiska artystycznego, które jest oburzone składem komisji konkursowej oraz skrajnie upolitycznioną decyzją, która została przez nią podjęta. Jest to tym bardziej niepokojące, że komisja konkursowa odbyła się bez udziału reprezentacji pracowników Galerii Labirynt. Zasiadał w niej za to reprezentant Związku Polskich Artystów Plastyków, który podejmował decyzje w sprawie swojego kolegi ze związku – prezesa Zarządu Lubelskiego Okręgu ZPAP Wojciecha Mendzelewskiego, który także startował w tym konkursie. 

Nasze głębokie oburzenie wywołuje antypracownicza postawa zarządu regionu NSZZ Solidarność, który w efekcie prawnych manipulacji przejął głos przynależny pracownikom i pracowniczkom Galerii Labirynt, w celu wpłynięcia na decyzję komisji konkursowej. W naszym przekonaniu jest to postępowanie niezgodne z duchem i literą Ustawy o Organizacji i Prowadzeniu Działalności Kulturalnej, której art. 16, paragraf 4, punkt 3 mówi wyraźnie, że w konkursie powinno wziąć udział „dwóch przedstawicieli zakładowych organizacji związkowych”. Fakt odebrania przez zarząd regionu tego głosu, aby promować kandydata bliskiego im ideowo jest represją wymierzoną w pracowników i pracowniczkom; represją, która hańbi tradycję Solidarności. Wzywamy Pana Prezydenta do uwzględnienia reprezentacji pracowników i pracowniczek Galerii Labirynt w komisji konkursowej, która zostanie niebawem powołana.  

Pozwalamy też sobie przypomnieć, że paragraf 7 w.w. ustawy wskazuje wyraźnie, że „Członkiem komisji konkursowej nie może być osoba […] w stosunku do której osoba przystępująca do konkursu […] pozostaje w takim stosunku prawnym lub faktycznym, że może to powodować uzasadnione wątpliwości co do jej obiektywizmu lub bezstronności”. W naszym przekonaniu reprezentant Związku Polskich Artystów Plastyków nie spełnia przesłanki obiektywności, z racji na to, że w konkursie wziął udział prezes Zarządu Okręgu Lubelskiego ZPAP. 

Przypominamy także zapisy paragrafów 8 i 9 w.w. ustawy, która mówi:

„8. Członek komisji konkursowej, po zapoznaniu się z ofertami, składa organizatorowi oświadczenie, że nie zachodzą wobec niego okoliczności, o których mowa w ust. 7.
9. Jeżeli okoliczności, o których mowa w ust. 7, zostaną ujawnione po rozpoczęciu pierwszego posiedzenia komisji konkursowej, organizator niezwłocznie wyznacza inną osobę z zachowaniem trybu właściwego dla powołania członka komisji konkursowej”.

Zachodzi uzasadniona przesłanka, że w kolejnej edycji konkursu weźmie ponownie udział osoba mocno osadzona w strukturach ZPAP, dlatego też w naszym przekonaniu reprezentanci ZPAP nie będą spełniali kryteriów obiektywności wymienionych w ustawie. W związku z tym pozwalamy sobie zasugerować, żeby w komisji znaleźli się reprezentanci innych „stowarzyszeń zawodowych lub twórczych właściwych ze względu na zakres działania tej instytucji kultury”. Jednym z takich stowarzyszeń jest oddział polski CIMAM, czyli International Committee for Museums and Collections of Modern Art, którego obecność zapewni obiektywizm komisji oraz międzynarodową akceptację powziętej przez nią decyzji. 

Rozumiemy, że pierwszy konkurs już się odbył a Waldemar Tatarczuk z godnością zaakceptował decyzję komisji konkursowej. Wyrażamy jednak szczerą nadzieję, że przebieg dalszych prac kolejnej komisji konkursowej zostanie tak zorganizowany, żeby zapewnić partycypację osób pracujących w Galerii Labirynt, a także obiektywizm oraz merytoryczne podstawy podejmowanych przez komisję decyzji. 


Z wyrazami szacunku,
Obywatelskie Forum Sztuki Współczesnej


Stanowisko OFSW w/s konkursu w Galerii Labirynt w Lublinie



niedziela, 12 grudnia 2021

Czy potrzebna nam organizacja reprezentująca środowisko sztuk wizualnych?


18 grudnia 2021, godz. 16.00-19.00, Zachęta Narodowa Galerii Sztuki, sala kinowa, plac Małachowskiego 3 

W trakcie spotkania będziemy starali się odpowiedzieć na pytania: Czy potrzebujemy silnej, liczebnej, formalnej organizacji? Jeżeli tak, to jak taka organizacja ma funkcjonować? Jakie będą jej cele?

W panelu dyskusyjnym udział wezmą: Joanna Mytkowska (dyrektorka Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie), Kuba Szreder (badacz kultury, kurator), Diana Lelonek (artystka), Irmina Rusicka (artystka), Liliana Zeic (artystka), Yulia Krivich (artystka), Vera Zalutskaya (artystka), Maria Świerżewska (przewodnicząca prezydium Komisji Zakładowej OZZ Inicjatywa Pracownicza przy Zachęcie Narodowej Galerii Sztuki), Aleksy Wójtowicz (krytyk sztuki). 
Moderacja: Katarzyna Górna i Karol Sienkiewicz 
Po panelu odbędzie się otwarta dyskusja, którą poprowadzi Antoni Burzyński 
Opieka prawna: Beata Siemieniako 

Banałem jest stwierdzenie, że środowisko sztuki współczesnej znalazło się w kryzysie. Lista problemów jest długa. Wyklucza się reprezentantów sztuk wizualnych z prac nad ustawą nas dotyczącą. Stanowiska dyrektorów ważnych instytucji obsadza się bez konkursów po to, żeby promować osoby lojalne wobec obecnej władzy, chociaż często niekompetentne. Na szczeblu samorządowym tnie się budżety na kulturę, likwiduje krytyczne instytucje, zespoły instytucji nie mają wsparcia ze strony samorządowców w obliczu prawicowej nagonki. Nie można zapominać o tragicznych skutkach pandemii, która powoduje, że osobom zajmującym się sztuką współczesną żyje się szczególnie ciężko, ponieważ nie mają ubezpieczeń społecznych i stałego zatrudnienia. 

Na to wszystko nakłada się atomizacja środowiska sztuk wizualnych. Wbrew prawicowym fantazmatom o lewackim spisku, jest ono luźnym zbiorem konkurujących ze sobą indywidualności, różniących się w swoich wizjach sztuki i społeczeństwa. Ta wielość potrafi być naszą siłą, ale pluralizm, podobnie jak demokracja, sam się nie obroni. Obecny kryzys wymaga utworzenia formalnej reprezentacji środowiska sztuki współczesnej. W tej chwili nie posiadamy silnej organizacji, która mogłaby reprezentować jego interesy (niestety Obywatelskie Forum Sztuki Współczesnej nie posiada formy prawnej). Wydaje się, że nadszedł czas, w którym trzeba uporządkować zarówno nasz status, jak i zadbać o widoczność jako grupy. O tym chcemy dyskutować na spotkaniu „Czy środowisko sztuk wizualnych potrzebuje organizacji?”. 


Serdecznie zapraszamy 
OFSW