Kraków - Warszawa, dnia 16.03.2024
Stowarzyszenie
Obywatelskie Forum Sztuki Współczesnej
Ul. Pańska 3
00 - 124 Warszawa
forumsztukiwspolczesnej@gmail.com
LIST OTWARTY
Prezydent Miasta Krakowa
Jacek Majchrowski
Plac Wszystkich Świętych 3-4
31-004 Kraków
Stanowisko w sprawie konkursu na stanowisko kierownicze Galerii Sztuki Współczesnej Bunkier Sztuki w Krakowie, którego wynik został upubliczniony w dniu 30 listopada 2023
Obywatelskie Forum Sztuki Współczesnej wyraża zaniepokojenie nieprawidłowościami, które miały miejsce podczas przeprowadzania konkursu na kandydata na stanowisko Dyrektora/Dyrektorki Galerii Sztuki Współczesnej Bunkier Sztuki w Krakowie przeprowadzonego na podstawie zarządzenia Nr 2650/2023 Prezydenta Miasta Krakowa z dnia 15 września 2023 r.
Równocześnie postulujemy o przestrzeganie przejrzystych procedur przeprowadzenia konkursów na stanowiska kierownicze instytucji kultury.
Zgodnie z przepisami Ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej organizator konkursu powinien udostępnić dane dotyczące „warunków organizacyjno-finansowych funkcjonowania instytucji kultury, w tym jej planów finansowych i rzeczowych na okresy po rozstrzygnięciu konkursu […] oraz innych ogólnych informacji na temat działalności instytucji kultury” [Dz. U. 1991 Nr 114 poz. 493, art. 16]. Według naszej wiedzy co najmniej 2 z 5 osób kandydujących spotkały się z trudnościami w pozyskaniu pełnej informacji niezbędnych do przygotowania propozycji konkursowej w tym, planu architektonicznego budynku Galerii po remoncie, planu wystaw na 2024 rok, sprawozdań finansowych czy zgromadzonej kolekcji sztuki. Fakty te w wyraźny sposób dyskryminują kandydatów i kandydatki spoza Krakowa, którzy nie znają lokalnych uwarunkowań i nie mają możliwości upominania się o niezbędne dokumenty bezpośrednio w Urzędzie lub Wydziale Kultury u osób niewskazanych w treści ogłoszenia konkursowego. Wydaje się to o tyle istotne, że komisja konkursowa wskazuje szczegółowość dopracowania autorskiego programu koncepcji organizacyjnej, finansowej i programowej Galerii jako pierwszy argument w swoim uzasadnieniu wyboru właśnie tej osoby.
Zauważone zostały także nieprawidłowości w sporządzeniu protokołu z II posiedzenia Komisji Konkursowej z dnia 29 listopada 2023 roku. Według naszej wiedzy, protokół błędnie podaje godziny w jakich komisja pozostawała w niepełnym składzie. Brak obecności reprezentacji środowiska przy ponad 55% wystąpień uważamy za istotne naruszenie zasad realizacji konkursu.
Chcemy zwrócić również uwagę, na fakt, że kryteria oceny ustalone na I posiedzeniu Komisji Konkursowej o których mowa jest w protokole z II posiedzenia Komisji Konkursowej powołanej zarządzeniem Nr 3270/2023 nie zostały podane do publicznej wiadomości. O fakcie ich sformułowania dowiadujemy się jedynie z protokołu.
Długo oczekiwaliśmy na upublicznienie wygranego programu - po naszych bezpośrednich interwencjach u Roberta Piaskowskiego (byłego pełnomocnika Prezydenta m. Krakowa) dopiero dwa miesiące po konkursie pojawił się on na stronach Urzędu Miasta (29.01.2024).
Dodatkowym w naszej opinii nadużyciem, było uczynienie załącznikiem do procedury konkursowej opracowanego przez Miasto Programu dla sztuk wizualnych 2032. Program nie oddaje rzeczywistych potrzeb pola sztuk wizualnych, nie przeszedł on odpowiednich konsultacji społecznych, został jedynie oparty na wytycznych z raportu Małopolskiego Instytutu Kultury. Został zrealizowany pochopnie, bez uwzględnienia rzeczywistych opinii osób artystycznych. Program, stanowiący część strategii polityki kulturalnej miasta Krakowa na kolejne lata, wymusza na przyszłej osobie sprawującej kierownicze stanowisko instytucji jaką jest Galerii Sztuki Współczesnej Bunkier Sztuki, wykonywanie zadań i obowiązków z obszaru administracji należących do zadań organizatora, obciążając tym samym działalność statutową instytucji, co może skutkować obniżeniem jakości merytorycznej, rozmycie tożsamościowe instytucji jak i obniżeniem wizerunku instytucji na polu międzynarodowym.
Kontrowersyjnym także wydaje się fakt, że osoba, która została wyłoniona w konkursie była zatrudniona na stanowisku kierowniczki Działu Sztuki w instytucji zarządzanej przez tę samą osobę, która pełniła jednocześnie dwa kierownicze stanowiska: w instytucji, której konkurs dotyczył (Galerii Sztuki Współczesnej Bunkier Sztuki ) jak i instytucji, w której wyłoniona osoba była zatrudniona (Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie MOCAK), Mało tego, w Komisji Konkursowej przedstawicielką z ramienia załogi Galerii Sztuki Współczesnej Bunkier Sztuki była osoba, która niedługo po powołaniu na dyrektorkę osoby wyłonionej w konkursie, została zatrudniona na poprzednie jej zajmowane stanowisko - kierowniczki Działu Sztuki w Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie MOCAK. Takie następstwa wydarzeń wzbudzają jednoznaczne przypuszczenia o zaistnieniu nieprawidłowości z obszaru konfliktu interesów.
Zapisy ustawy o organizacji konkursów obecnie poddawane są konsultacjom w szerokim środowisku, gdyż konkursy organizowane w oparciu o zapisy aktualnej ustawy często spełniają tylko pozór demokracji nie realizując jej faktycznych założeń. W naszej ocenie, organizacja w pełni przejrzystych i demokratycznych konkursów na stanowiska kierownicze, zgodnych z obecnie obowiązującymi właściwymi ustawami, jest jednak możliwa. Przejrzystość realizacji konkursu możliwa jest naszym zdaniem jedynie wówczas, kiedy w skład Komisji Konkursowej powoływane są ekspertki i eksperci właściwych stowarzyszeń w proporcjach adekwatnych do stosunku osób urzędniczych i przedstawicieli załóg pracowniczych, programy wszystkich kandydatów oraz jasno sformułowane kryteria ich oceny są podane do publicznej wiadomości, a upublicznianie wygranej koncepcji programowej następuje z dniem ogłoszenia wyników konkursu. Procedura konkursowa staje się wówczas oznaką woli organizatora o utrzymanie wysokich standardów i praktyk, czego w przypadku konkursu o jakim mowa, ze smutkiem należy stwierdzić, zabrakło.
Zauważamy brak otwartości na zmianę ze strony miejskich decydentów oraz ignorancję w stosunku do strony społecznej i lokalnego środowiska. Postulujemy o przestrzeganie przejrzystych procedur przeprowadzenia konkursów oraz włączenie środowisk sztuk wizualnych w procesy decyzyjne w publicznych instytucjach kultury, w tym Galerii Sztuki Współczesnej Bunkier Sztuki. Mamy także nadzieję, że w Radach Programowych tych instytucji nie zabraknie kompetentnych osób eksperckich, mających realny wpływ na kształtowanie ich programu.
OBYWATELSKIE FORUM SZTUKI WSPÓŁCZESNEJ
Zarząd Stowarzyszenia:
Katarzyna Górna
Antoni Burzyński
w imieniu pozostałych osób członkowskich OFSW:
Paweł Brożyński
Marta Deskur
Agnieszka Kilian
Arkadiusz Półtorak
Marta Romankiv
Artur Tajber
Do wiadomości:
1 - Dyrektorka Katarzyna Olesiak, Wydział Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Urząd Miasta Krakowa
2 - Bartłomiej Sienkiewicz, Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego
3 - Sekretarz stanu Joanna Scheuring-Wielgus, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
4 - Dyrektorka Hanna Wróblewska, Departament Narodowych Instytucji Kultury MKIDN
5 - Dyrektor Piotr Rypson, Departament Dziedzictwa Kulturowego MKiDN
6 - Media