Opinia prawna została sporządzona na zlecenie OFSW, w związku z wątpliwościami, które powstały w odniesieniu do składu Komisji Konkursowej powołanej w celu przeprowadzenia konkursu na kandydata na stanowisko dyrektora Galerii Sztuki Współczesnej "Bunkier Sztuki" w Krakowie.
Zamieszczamy sporządzone dla nas dwie opinie prawne:
1/ Kancelarii Adwokackiej Marek A. Zieliński w Warszawie;
2/ Fundację Instytutu Myśli Obywatelskiej im. Stańczyka z siedzibą w Krakowie;
3/ Poradę prawną Agnieszki Kilian adwokata
Druga Opinia Prawna przygotowana przez Fundację Instytut Myśli Obywatelskiej im. Stańczyka
Agnieszka Kilian adwokat doradza w kwestii - Co można zrobić, gdy konkurs przeprowadzony jest w sposób sprzeczny z prawem, ustawą o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej, zarządzeniem ustalającym Regulaminem Konkursowy, zarządzeniem o ogłoszeniu konkursu?
W sytuacji gdy np. dopuszczona do II etapu jest osoba niespełniająca warunków (brak doświadczenia i wiedzy o sztuce współczesnej) albo (jak w KRK niewyłączenia członka komisji).
Można i to całkiem dużo.
W orzecznictwie dominuje pogląd, że rozstrzygnięcia w postępowaniu konkursowym mają charakter decyzji administracyjnych bądź też, jako należące do zakresu administracji publicznej, stanowią czynności dotyczące uprawnień wynikających z przepisów prawa i podlegają zaskarżeniu do sądu administracyjnego (wyrok NSA z dnia 31 sierpnia 2004 r., sygn. akt OSK 460/04) – za przesłanym orzeczeniem WSA /Gorzów Wielkopolski. Na marginesie, znajdziesz w nim cały szereg orzeczeń, z których wynika utrwalona linia orzecznictwa, z powołaniem się także na K. Uważam to zresztą za cenne, że nie traktuje się ustawy zasadniczej jak mebla, tylko rzeczywiście wywodzi się z niej uprawnienia. Sądy lubią o tym zapominać.
Co ważne, w tym orzeczeniu WSA konkluduje: „Powstałe stosunki prawne w związku z prowadzeniem konkursu na stanowisko dyrektora ośrodka kultury nie są oparte na zasadzie równorzędności podmiotów. To komisja konkursowa i organ ją powołujący, dokonując oceny kandydatów na to stanowisko, jednostronnie dokonuje władczych rozstrzygnięć.”
Jednoznacznie lokuje tym samym możliwość (a wręcz konieczność) poddania tych czynności kontroli sądownictwa administracyjnego. I to czynności organów (wójt/burmistrz/prezydent), jak i komisji konkursowej.
Poniżej mini przewodnik „Co robić?”. Mam nadzieję, że się przyda. Albo inaczej: że nigdy nie trzeba będzie z niego korzystać. Wiedzieć warto!
Po pierwsze, art. 101 ustawy o samorządzie gminnym daje podstawę do zaskarżenia uchwał/ zarządzeń.
Art. 101. 1. Każdy, czyj interes prawny lub uprawnienie zostały naruszone uchwałą lub zarządzeniem podjętymi przez organ gminy w sprawie z zakresu administracji publicznej, może - po bezskutecznym wezwaniu do usunięcia naruszenia - zaskarżyć uchwałę do sądu administracyjnego.
2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się, jeżeli w sprawie orzekał już sąd administracyjny i skargę oddalił.
2a. Skargę na uchwałę lub zarządzenie, o których mowa w ust. 1, można wnieść do sądu administracyjnego w imieniu własnym lub reprezentując grupę mieszkańców gminy, którzy na to wyrażą pisemną zgodę.
3. W sprawie wezwania do usunięcia naruszenia stosuje się przepisy o terminach załatwiania spraw w postępowaniu administracyjnym.
4. W sprawach, o których mowa w ust. 1, stosuje się odpowiednio art. 94.
W ten sposób można zaskarżyć akty takie jak zarządzenia o wójta/burmistrza/prezydenta np. :
• ustalające Regulamin Komisji Konkursowej;
• czy powołujące członków Komisji Konkursowej (np. w przypadku, gdy ich skład jest sprzeczny z ustawą o prowadzeniu i organizowaniu działalności kulturalnej);
Z kolei uchybienia formalne, tj. wadliwe procedowanie (np. zakwalifikowanie osoby do kolejnego etapu, która nie spełniała kryteriów, niewyłączenie członka komisji) można także podważać. W tym wypadku podstawą jest art. art. 52 § 3 i 4 prawa postępowania przed sądami administracyjnymi w zw. z art. art. 3 § 2 pkt 4 tejże ustawy (dalej: ppsa).
• w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o wydaniu aktu lub podjęciu innej czynności, należy wezwać organ do usunięcia naruszenia prawa.
• następnie w terminie 30 dni od otrzymania odpowiedzi negatywnej lub w terminie 60 dni w przypadku braku jakiejkolwiek odpowiedzi można wnieść skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego na podstawie art. 3 § 2 pkt 4 ppsa. Przepis ten bowiem stanowi, że sądy administracyjne orzekają w sprawach skarg na akty lub czynności z zakresu administracji publicznej, dotyczące uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa. (np. Taką czynnością jest np. niewyłączenie członka komisji podlegającego wyłączeniu lub dopuszczenia do II etapu osoby , niespełniającej kryteriów z zarządzenia o ogłoszeniu konkursu).
• ale można też wcześniej złożyć skargę, nie wyczekując odpowiedzi – vide załączone orzeczenie.
• legitymowanym (uprawnionym) jest w takim przypadku kandydat. Ona ma interes prawny. (Nie należy tu z potocznego języka interpretować słowa „interes” pejoratywnie).
wymieniane w poradzie orzeczenie:
Tekst
orzeczenia pochodzi z Centralnej Bazy Orzeczeń Sądów Administracyjnych
dostępnej pod adresem http://orzeczenia.nsa.gov.pl
Wyrok
Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w
Gorzowie Wielkopolskim
z dnia 18 grudnia 2008 r.
II SA/Go 564/08
1. Orzeczenia oceniające zachowanie zasad przeprowadzenia
konkursu mogą przybrać formę rozstrzygnięcia zarządzającego ponowne
przeprowadzenie konkursu z powodu naruszenia tych zasad lub rozstrzygnięcia
odmawiającego zarządzenia ponownego przeprowadzenia konkursu. Rozstrzygnięcia
te są aktami stosowania prawa przez organ administracji publicznej i
niewątpliwie kształtują sytuację prawną uczestników konkursu. Dlatego w takiej
sytuacji uczestnik konkursu ma prawo do ochrony sądowej.
2. O akcie lub czynności w rozumieniu art.
3 § 2 pkt 4 p.p.s.a., na który może być wniesiona skarga do sądu
administracyjnego, można mówić wówczas, gdy akt (czynność) podjęty jest w
sprawie indywidualnej, skierowany jest do oznaczonego podmiotu
administrowanego, dotyczy uprawnienia lub obowiązku tego podmiotu, a samo
uprawnienie lub obowiązek, którego akt (czynność) dotyczy, są określone w
przepisie prawa powszechnie obowiązującego.
3. W toku konkursu na funkcję dyrektora jednostki kultury
podejmowane są przez organ administracji publicznej, a także z ich umocowania
przez powołane w tym celu komisje konkursowe, akty i czynności dotyczące
uprawnień uczestników konkursu wynikających z przepisu prawa, na które może być
wniesiona skarga do sądu administracyjnego na podstawie art. 3 § 2 pkt 4
p.p.s.a. Uprawniony
do wniesienia skargi jest każdy, kto ma w tym interes prawny, a więc uczestnik
konkursu, którego uprawnień dotyczy taki akt lub czynność.
LEX nr 491259
491259
Dz.U.2012.406: art. 16 ust. 1
Dz.U.2012.270: art. 3 § 2 pkt 4
Skład
orzekający
Przewodniczący:
Sędzia WSA Grażyna Staniszewska.
Sędziowie WSA: Mirosław Trzecki (spr.), Asesor
Michał Ruszyński.
Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie
Wielkopolskim po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 11 grudnia 2008 r. sprawy ze
skargi (...) na czynności Wójta Gminy S. w przedmiocie postępowania
konkursowego na stanowisko dyrektora Gminnego Ośrodka Kultury w S.:
I. oddala skargę,
II. odrzuca skargę w
części dotyczącej zarządzenia Wójta Gminy S. w przedmiocie konkursu na
stanowisko dyrektora Gminnego Ośrodka Kultury w S.
Uzasadnienie
faktyczne
W
piśmie z dnia (...) lutego 2008 r. R. S. zwrócił się do Wojewódzkiego Sądu
Administracyjnego w Gorzowie Wlkp. z wnioskiem o stwierdzenie niezgodności z
prawem:
1) zarządzenia Wójta Gminy
nr (...) z dnia (...) grudnia 2007 r. w przedmiocie ogłoszenia konkursu ofert
na stanowisko dyrektora Gminnego Ośrodka Kultury,
2) pisemnej odpowiedzi
organu z dnia (...) stycznia 2008 r., znak (...) oraz stwierdzenia
nieprawidłowości w toku postępowania konkursowego przy obsadzie stanowiska
Dyrektora Gminnego Ośrodka Kultury.
Jednocześnie R. S. zwrócił się do tutejszego
Sądu z wnioskiem o unieważnienie konkursu na stanowisko Dyrektora Gminnego
Ośrodka Kultury.
W
treści pisma R. S. wskazał na nieprawidłowości związane z przeprowadzeniem
konkursu przez powołaną przez Wójta Gminy Komisję Konkursową zarówno co do
ogłoszenia w przedmiocie samego konkursu, jak również w zakresie jego
przebiegu. Między innymi zwrócił uwagę, na fakt, iż w pracach komisji jako jej
członek - zastępca przewodniczącego uczestniczyła osoba będąca krewnym jednego
z kandydatów (oznaczonego przez R. S. jako kandydat nr 1). Dalej zarzucono
niezgodne z wymogami konkursu dopuszczenie kandydata nr 1 do drugiego etapu
konkursu, pomimo niespełnienia przez niego wymogów formalnych.
Zarządzeniem Przewodniczącego Wydziału z dnia
5 września 2008 r. ze sprawy sygn. akt II SA/Go 342/08 wyłączono pismo R. S. z
dnia (...) lutego 2008 r. i zarejestrowano jako skargę na czynności Wójta Gminy
oraz działającej z umocowania Wójta Komisji Konkursowej w przedmiocie
postępowania konkursowego na stanowisku dyrektora Gminnego Ośrodka Kultury,
która to skarga stanowi przedmiot niniejszego postępowania.
W
odpowiedzi na złożoną przez R. S. skargę Wójt Gminy wniósł o jej oddalenie. W
uzasadnieniu wskazał, iż postępowanie konkursowe zostało przeprowadzone bez
istotnych dla jego wyniku uchybień. Odnosząc się do zarzutu pokrewieństwa
członka komisji konkursowej z jednym z kandydatów, organ wskazał, iż jego
zdaniem pokrewieństwo IV stopnia w linii bocznej oraz fakt, iż komisja składała
się z pięciu osób nie mogło mieć wpływu na kwestię bezstronności Komisji
Konkursowej.
Na
rozprawie w dniu 11 grudnia 2008 r. pełnomocnik skarżącego - J. S. oświadczyła,
iż pismo z dnia (...) lutego 2008 r. dotyczyło sprawy o sygn. akt II SA/Go
105/08 także ze skargi R. S. na zarządzenie Wójta Gminy w przedmiocie konkursu
na stanowisko dyrektora Gminnego Ośrodka Kultury. Pełnomocnik oświadczyła
także, iż przed ww. pismem skierowane zostało do organu przez skarżącego
wezwanie o wstrzymanie postępowania konkursowego. Jednocześnie pełnomocnik
podał, iż w dacie sporządzenia skargi będącej przedmiotem niniejszego
postępowania nie była skarżącemu znana treść odpowiedzi na pismo dotyczące
wezwania o wstrzymanie postępowania konkursowego. Pełnomocnik oświadczył
ponadto, iż nie kierował do organu pism w sprawie zmiany składu Komisji z uwagi
na występujące pokrewieństwo.
Uzasadnienie
prawne
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co
następuje:
Podnieść
należy, iż stosownie do art. 1 § 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o
ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269) sądy administracyjne
sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji
publicznej oraz rozstrzyganie sporów kompetencyjnych i o właściwość między
organami jednostek samorządu terytorialnego, samorządowymi kolegiami
odwoławczymi i między tymi organami a organami administracji rządowej. Kontrola
ta obejmuje jednak tylko orzekanie w sprawie skarg na akty administracyjne lub
czynności z zakresu administracji publicznej, enumeratywnie wymienione w art. 3
§ 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami
administracyjnymi (Dz. U. Nr 153 poz. 1270, z późn. zm.) zwanej dalej ustawą p.p.s.a.,
jak również na bezczynność organów w przypadkach określonych w pkt 1-4 art. 3 §
2 ustawy, gdy organ w ustalonym w przepisach prawa terminie nie wydał decyzji
administracyjnej lub postanowienia, bądź innego aktu albo nie podjął innej
czynności z zakresu administracji publicznej.
Jak
z powyższego wynika przepis art. 3 ustawy p.p.s.a. wyodrębnia dwa rodzaje skarg
służących stronie w związku z jej indywidualną sprawą mającą charakter
administracyjny: skargi dotyczące nieprawidłowego załatwienia sprawy tj. skargi
na akty wydane w postępowaniu oraz czynności (art. 3 § 2 pkt od 1 do 4) oraz
skargi na zaniechanie załatwienia sprawy w ogóle, określane jako skargi na
bezczynność organów, w tym przypadku, gdy powinny być wydane określone akty lub
też podjęte określone czynności. Wyróżnione dwa typy skarg do sądu
administracyjnego pełnią diametralnie odmienne funkcje, a mianowicie, skarga na
niezgodne z przepisami prawa załatwienie sprawy służy ochronie przed
negatywnymi skutkami wadliwych rozstrzygnięć oraz czynności organów
administracji, natomiast skarga na bezczynność organów administracji ma na celu
zdyscyplinowanie tych organów do podjęcia działań zmierzających do załatwienia
sprawy.
Na
wstępie uściślenia wymaga przedmiot kontroli sądowej w niniejszej sprawie,
którym wedle intencji skarżącego wyrażonej zarówno w skardze jak i na rozprawie
dnia 11 grudnia 2008 r., jest postępowanie konkursowe na stanowisko Dyrektora
Gminnego Ośrodka Kultury.
Skarżący na pewno nie zaskarżył aktu powołania
na stanowisko Dyrektora Gminnego Ośrodka Kultury. Podobnie też przedmiotem
skargi nie jest zarządzenie Wójta z dnia (...) grudnia 2007 r. ustalające
Regulamin Komisji Konkursowej, jak również powołujące członków Komisji
Konkursowej. Akty te nie były skarżone w sposób przewidziany prawem (art. 101
ustawy o samorządzie gminnym). Także Wojewoda nie stwierdził nieważności tych
zarządzeń.
Przedmiotem zaskarżenia w niniejszej sprawie
było postępowanie konkursowe, które doprowadziło do wyłonienia kandydatki nr 1
do powołania przez Wójta Gminy na stanowisko Dyrektora Gminnego Ośrodka
Kultury.
Skarżący zarzucił Komisji Konkursowej
dopuszczenie się uchybień formalnych, które doprowadziły do niesłusznego
zakwalifikowania do drugiego etapu konkursu kandydatki nr 1. Nie przedstawiła
ona kopii świadectwa pracy z dotychczasowego miejsca pracy oraz zaświadczenia z
miejsca aktualnej pracy. Ponadto skarżący podniósł również zarzut niewłaściwego
składu Komisji Konkursowej, w której zasiadał krewny kandydatki nr 1. Na
rozprawie w dniu 11 grudnia 2008 r. skarżący podniósł również zarzuty w
stosunku do pozostałych członków Komisji Konkursowej, stwierdzając, iż jako
nauczyciele uczący w tej samej szkole co kandydatka nr 1 nie byli bezstronni w
postępowaniu konkursowym.
Tylko na marginesie należy w tym miejscu
podać, iż wyłoniona w postępowaniu konkursowym kandydatka nr 1 została decyzją
Wójta Gminy powołana na stanowisko Dyrektora Gminnego Ośrodka Kultury, a
następnie z tego stanowiska zrezygnowała. Po przeprowadzeniu nowego
postępowania konkursowego Wójt Gminy powołał inną osobę na to stanowisko.
W
tym momencie rozważenia wymaga kwestia dopuszczalności skargi w przedmiocie
postępowania konkursowego.
W
kwestii właściwości sądów administracyjnych i sądów powszechnych w sprawach
konkursów prezentowane są dwa stanowiska.
Według pierwszego, prezentowanego głównie
przez Sąd Najwyższy, rozstrzygnięcie konkursu na wyższe stanowiska w służbie
cywilnej jest sprawą z zakresu prawa pracy (postanowienie SN z dnia 13
października 2005 r. sygn. akt II PK 337/07), a sprawy na ich tle należą do
kategorii spraw o roszczenia związane ze stosunkiem pracy. W orzeczeniu tym Sąd
Najwyższy odwołał się do swego stanowiska wyrażonego w sprawie konkursów
organizowanych na podstawie art. 36a ustawy z dnia 7 września 1991 r. o
systemie oświaty (Dz. U. z 1996 r. Nr 67, poz. 329 z późn. zm.) w postanowieniu
z dnia 29 sierpnia 2001 r. sygn. akt III RN 123/01 (OSNP 2002, nr 12, poz.
282), w którym stwierdził, że czynności podejmowane przez organy gminy, a z ich
umocowania także przez komisję konkursową, zmierzają do realizacji ustawowego
obowiązku powierzenia stanowiska dyrektora szkoły publicznej kandydatowi
wyłonionemu w drodze konkursu, nie mają charakteru działań z zakresu
administracji publicznej, lecz są czynnością z zakresu prawa pracy, prowadzącą
do nawiązania stosunku pracy.
Zbliżone stanowisko zajął WSA w Rzeszowie w
postanowieniu z dnia 29 listopada 2004 r., sygn. akt II SA/Rz 820/04 oraz
Naczelny Sąd Administracyjny w postanowieniu z dnia 25 października 2005 r.,
sygn. akt I OSK 143/05. Oddalając skargę, Sąd wyraził w nim pogląd, że
zaskarżone czynności nie zostały podjęte w sferze administracji publicznej,
lecz powodem niedopuszczalności skargi było uznanie, iż żaden przepis prawa nie
stanowi bezpośredniego źródła wynikających bezpośrednio z przepisów prawa
uprawnień dla uczestników konkursu.
Drugi pogląd prezentowany jest przez
orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego na tle spraw dotyczących
postępowania konkursowego uregulowanego w ustawie o służbie cywilnej.
W
postanowieniu z dnia 13 grudnia 2003 r. (sygn. akt II SA 1432/00) i
postanowieniu z dnia 9 maja 2001 r. (sygn. akt II SA 3381/00) oraz w wyroku z
dnia 14 lutego 2001 r. (sygn. akt II SA 2908/00) Naczelny Sąd Administracyjny
wypowiedział pogląd, że rozstrzygnięcia wyników konkursu, w tym konkursu na
wyższe stanowiska w służbie cywilnej, są aktami stosowania prawa przez organ
administracji i podlegają kognicji sądów administracyjnych. Postępowanie
kwalifikacyjne, poprzedzające mianowanie w służbie cywilnej, pozostaje poza
stosunkiem pracy, ponieważ chodzi w nim jedynie o sprawdzenie kwalifikacji
kandydata do mianowania go na określone stanowisko, a nie o mianowanie na to
stanowisko. Poprzedza ono powstanie stosunku pracy i kończy się rozstrzygnięciem
w postaci ustalenia wyniku konkursu. Wszystkie rozstrzygnięcia w tym
postępowaniu podlegają kognicji sądu administracyjnego, a postępowanie to ma
charakter administracyjnoprawny. Postępowanie to dzieli się na dwa odrębne pod
względem prawnym etapy: ustalenie uprawnienia do mianowania na wyższe
stanowisko i mianowanie na stanowisko.
Konkurs
poprzedza powstanie stosunku pracy i kończy się rozstrzygnięciem - ustaleniem
jego wyników. W orzeczeniach tych dominował pogląd, że rozstrzygnięcia w
postępowaniu konkursowym mają charakter decyzji administracyjnych bądź też,
jako należące do zakresu administracji publicznej, stanowią czynności dotyczące
uprawnień wynikających z przepisów prawa i podlegają zaskarżeniu do sądu
administracyjnego (wyrok NSA z dnia 31 sierpnia 2004 r., sygn. akt OSK 460/04).
W
postanowieniu z dnia 13 stycznia 2000 r. (sygn. akt III RN 123/99, opubl. OSNP
2000/21/779) Sąd Najwyższy uznał, że czynności urzędowe podejmowane przez
organy gminy lub z ich umocowania przez powołaną w tym celu komisję konkursową,
zmierzającą do realizacji ustawowego obowiązku powierzenia stanowiska dyrektora
publicznej szkoły podstawowej kandydatowi wyłonionemu w drodze konkursu, mają
znamiona prawne działań z zakresu administracji samorządowej sprawowanej przez
organy gminy (art. 5 ust. 5 oraz art. 36, 36a ust. 1-5 ustawy z dnia 7 września
1991 r. o systemie oświaty, t.j. Dz. U. z 1996 r. Nr 67, poz. 329 z późn. zm. w
związku z art. 30 ust. 1 i ust. 2 pkt 5 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o
samorządzie gminnym, t.j. Dz. U. z 1996 r. Nr 13, poz. 74 z późn. zm.) i
podlegają zaskarżeniu do Naczelnego Sądu Administracyjnego (art. 16 ust. 1 pkt
1-4 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym, Dz. U.
Nr 74, poz. 368 z późn. zm.).
O
dopuszczalności zaskarżenia do sądu administracyjnego czynności zmierzających
do realizacji ustawowego obowiązku powierzenia stanowiska dyrektora szkoły
wypowiedział się również Sąd Najwyższy w orzeczeniu z dnia 6 grudnia 2005 r.
(sygn. akt III PK 96/05, opubl. OSNP 2006/21-22 poz. 318). Uznał, że czynności
te mają znamiona prawne działań z zakresu publicznej administracji samorządowej
sprawowanej przez organ gminy.
Naczelny Sąd Administracyjny w postanowieniu
składu siedmiu sędziów z dnia 11 grudnia 2006 r. (sygn. akt I OPS 4/06, opubl.
ONSAiWSA 2007/2/28) stwierdził, że akt właściwego ministra orzekający o
unieważnieniu postępowania konkursowego na funkcję dyrektora jednostki
badawczo-rozwojowej przeprowadzonego na podstawie art. 21 ust. 4 i 5 ustawy z
dnia 25 lipca 1985 r. o jednostkach badawczo-rozwojowych (Dz. U. z 2001 r. Nr
33, poz. 388 z późn. zm.), może być zaskarżony do sądu administracyjnego przez
osobę, która wygrała unieważniony konkurs.
Cytowane powyżej ostatnie orzeczenia, które
zapadły na tle postępowań konkursowych, świadczą o zmianie linii orzeczniczej w
tym zakresie i dopuszczalności zaskarżenia do sądu administracyjnego czynności
zmierzających do realizacji ustawowego obowiązku powierzenia stanowiska
dyrektora publicznej szkoły.
Sąd w tym składzie również
opowiada się za poddaniem kontroli sądu administracyjnego specyficznych
czynności Wójta Gminy z zakresu władztwa administracyjnego. Wójt gminy, jako
organ administracji publicznej, podejmuje akty i czynności dotyczące uprawnień
uczestników konkursu na stanowisko dyrektora gminnego ośrodka kultury,
wynikające z przepisów prawa.
To
Wójt jako organ Gminy prowadzący ośrodek kultury dokonuje ogłoszeń o konkursie na stanowisko dyrektora
gminnego ośrodka kultury i to on określa, jakie wymagania mają spełnić osoby
ubiegające się o to stanowisko. Również ten organ administracji publicznej
powołuje komisję konkursową w celu przeprowadzenia konkursu Należy więc
stwierdzić, że działania powyższe mają charakter publicznoprawny.
Zgłoszenie się uczestników do takiego konkursu nie rodzi stosunku obligacyjnego
z organem administracji publicznej lub komisją konkursową. Powstałe stosunki prawne w
związku z prowadzeniem konkursu na stanowisko dyrektora ośrodka kultury nie są
oparte na zasadzie równorzędności podmiotów. To komisja konkursowa i organ ją
powołujący, dokonując oceny kandydatów na to stanowisko, jednostronnie dokonuje
władczych rozstrzygnięć. Orzeczenia oceniające zachowanie zasad
przeprowadzenia takiego konkursu, mogą przybrać formę rozstrzygnięcia zarządzającego
ponowne przeprowadzenie konkursu z powodu naruszenia tych zasad lub
rozstrzygnięcia odmawiającego zarządzenia ponownego przeprowadzenia konkursu.
Rozstrzygnięcia te są aktami stosowania prawa przez organ administracji
publicznej i niewątpliwie kształtują sytuację prawną uczestników konkursu. Dlatego w
takiej sytuacji uczestnik konkursu ma prawo do ochrony sądowej.
Potwierdzeniem powyższego stanowiska jest
pogląd prawny wyrażony w postanowieniu z dnia 14 kwietnia 2005 r. Naczelnego
Sądu Administracyjnego (sygn. akt OSK 916/04, LEX 169412), iż sprawa
powierzenia stanowiska dyrektora szkoły podlega kognicji sądów
administracyjnych.
Ponieważ powstałe stosunki prawne w związku z
przeprowadzeniem konkursu na stanowisko dyrektora szkoły publicznej nie są
oparte na zasadzie równorzędności podmiotów, zaś komisja konkursowa i organ ją
powołujący, dokonując oceny kandydatów na to stanowisko, jednostronnie dokonuje
władczych rozstrzygnięć aktami stosowania prawa przez organ administracji,
wobec czego podlegają one kognicji sądów administracyjnych (por. wyrok WSA w
Lublinie z dnia 6 grudnia 2007 r. sygn. akt III SA/Lu 516/07).
W
związku z tym wymaga rozważenia, czy w toku postępowania konkursowego organ
administracji publicznej podejmuje w stosunku do uczestników konkursu akty lub
czynności dotyczące ich uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów
prawa, w rozumieniu art. 3 § 2 pkt 4 p.p.s.a. Przepis ten stanowi, że sądy
administracyjne orzekają w sprawach skarg na akty lub czynności z zakresu
administracji publicznej, dotyczące uprawnień lub obowiązków wynikających z
przepisów prawa.
Po
pierwsze, w przepisie tym mowa jest o aktach lub czynnościach z zakresu
administracji publicznej, innych niż decyzje i postanowienia wydawane w
administracyjnych postępowaniach jurysdykcyjnych, co zdaje się wyraźnie
wskazywać, że chodzi o sprawy indywidualne, podobnie jak w przypadku spraw
załatwianych w drodze decyzji administracyjnej, tyle tylko, że w sprawach tych
nie orzeka się w drodze decyzji administracyjnej, lecz mogą być podejmowane
akty lub czynności dotyczące konkretnych adresatów. Tak jak decyzja czy postanowienie administracyjne
są kierowane do oznaczonych podmiotów, tak akt lub czynność, o których mowa w
art. 3 § 2 pkt 4, są kierowane przez organ administracji publicznej również do
oznaczonych podmiotów. Z omawianego przepisu można wnosić, że wolą ustawodawcy
było objęcie kontrolą sądu administracyjnego tych prawnych form działania
administracji publicznej, które mogą być i są podejmowane przez organy administracji
publicznej w stosunku do podmiotów administrowanych w sprawach, dla których
załatwienia nie jest przewidziana forma decyzji lub postanowienia
administracyjnego. Akt lub czynność podejmowane są w sprawie
indywidualnej w tym znaczeniu, że jej przedmiotem jest określony i
zindywidualizowany stosunek administracyjny, którego źródłem jest przepis prawa
powszechnie obowiązującego.
Po drugie, z art. 3 § 2 pkt 4
wynika, że akt lub czynność musi dotyczyć uprawnienia lub obowiązku
wynikających z przepisów prawa. Oznacza to, że konieczne jest odniesienie
takiego aktu lub czynności do przepisu prawa powszechnie obowiązującego, który
określa uprawnienie lub obowiązek danego adresata. Inaczej mówiąc, musi
występować związek między przepisem prawa, który ustanawia uprawnienie lub
obowiązek, a aktem lub czynnością, które dotyczą tak określonego uprawnienia
lub obowiązku oznaczonego podmiotu. Uprawnienie lub obowiązek wynika z przepisu
prawa, jeżeli ich powstanie nie wymaga konkretyzacji w drodze decyzji administracyjnej.
W uzasadnieniu uchwały składu
pięciu sędziów NSA z dnia 23 czerwca 1997 r. sygn. akt OPK 1/97 (ONSA 1997, z.
4, poz. 149) trafnie zwrócono uwagę, że ustawodawca coraz częściej odchodzi od
kształtowania w drodze decyzji administracyjnej stosunków administracyjnoprawnych
zachodzących między państwem (jego organami) a obywatelami i innymi podmiotami
administrowanymi, na rzecz uprawnień i obowiązków wynikających bezpośrednio z
przepisów prawa. W takich wypadkach do konkretyzacji prawnego stosunku administracyjnego
nie jest wymagane rozstrzygnięcie w formie decyzji administracyjnej, natomiast
mogą pojawić się akty lub czynności podejmowane przez organy administracji
publicznej, których przedmiotem jest przyznanie (odmowa przyznania),
stwierdzenie (odmowa stwierdzenia) albo uznanie (odmowa uznania) konkretnego
uprawnienia lub obowiązku wynikających z mocy powszechnie obowiązującego
przepisu prawa. Podmiot, którego uprawnienia lub obowiązku dotyczy akt
lub czynność, o których mowa w art. 3 § 2 pkt 4 p.p.s.a., ma zapewnioną ochronę
na drodze sądowej, ponieważ może zaskarżyć takie akty i czynności organu
administracji publicznej do sądu administracyjnego, a także bezczynność organu
w tych sprawach, jak również żądać, aby sąd administracyjny orzekł o uznaniu lub
nieuznaniu uprawnienia lub obowiązku wynikających z przepisów prawa (art. 146
p.p.s.a.). Właśnie to, że uprawnienie lub obowiązek wynikają z przepisów prawa,
wyraźnie wskazuje, iż chodzi tu o uprawnienie lub obowiązek konkretnej osoby
(podmiotu administrowanego), których źródłem jest obowiązujący powszechnie
przepis prawny.
Prowadzi to do wniosku, że o
akcie lub czynności w rozumieniu art. 3 § 2 pkt 4 p.p.s.a., na który może być
wniesiona skarga do sądu administracyjnego, można mówić wówczas, gdy akt (czynność)
podjęty jest w sprawie indywidualnej, skierowany jest do oznaczonego podmiotu
administrowanego, dotyczy uprawnienia lub obowiązku tego podmiotu, a samo
uprawnienie lub obowiązek, którego akt (czynność) dotyczy, są określone w
przepisie prawa powszechnie obowiązującego.
W tym stanie rzeczy zasadniczy
problem w rozpoznawanej sprawie sprowadza się do tego, czy i które czynności
lub rozstrzygnięcia podejmowane w toku konkursu przez organ administracji
publicznej stanowią akty lub czynności dotyczące uprawnień uczestnika konkursu
wynikających z przepisów prawa.
Pełnienie funkcji dyrektora jednostki kultury
mieści się w szeroko rozumianym pojęciu służby publicznej, o jakim mowa w art.
60 Konstytucji RP. Nie sposób bowiem przyjąć, że funkcja dyrektora takiej
jednostki nie jest służbą publiczną, jeżeli przyjmuje się, iż pełnienie funkcji
dyrektora szkoły jest służbą publiczną. Oznacza to, że już z przepisu art. 60
Konstytucji RP wynika uprawnienie poszczególnych osób do udziału w postępowaniu
konkursowym, którego celem jest wyłonienie kandydatów na funkcje w służbie
publicznej, na jednakowych zasadach z innymi osobami, które zgłoszą swój udział
w konkursie. Uprawnienie to
obejmuje także uprawnienie do równego traktowania przez organ administracji
publicznej wszystkich, którzy zgłosili swój udział w konkursie, bez
dyskryminacji z jakiejkolwiek przyczyny (art. 32 Konstytucji RP). Te uprawnienia, wynikające wprost z
Konstytucji. Udział w konkursie na funkcję dyrektora jednostki kultury może
zgłosić każdy, realizując swoje uprawnienia do udziału w konkursie oraz
uprawnienie do przeprowadzenia konkursu na równych zasadach, bez jakiejkolwiek
dyskryminacji oraz zgodnie z przepisami wyznaczającymi przebieg konkursu. Tych
właśnie uprawnień, wynikających z przepisu prawa, mogą dotyczyć akty lub
czynności podejmowane w toku konkursu przez organ administracji publicznej.
Odmowa dopuszczenia określonej osoby do udziału w konkursie może być kwestionowana
przez tę osobę jako akt (czynność) organu administracji publicznej odmawiający
uznania jej uprawnienia do udziału w konkursie wynikającego z przepisu prawa.
Jeżeli organ administracji publicznej ma uszanować wyniki konkursu ustalone
przez komisję konkursową to odmowa zarządzenia przeprowadzenia ponownego
konkursu lub zarządzenie przeprowadzenia ponownego konkursu powinny być
traktowane jako akt dotyczący uprawnienia uczestnika konkursu do
przeprowadzenia konkursu zgodnie z prawem, na równych dla wszystkich zasadach. Kwestia uprawnienia do udziału w
takim konkursie i ocena jego wyniku przez organ administracji publicznej nie
mogą być traktowane jako zdarzenia, które nie mają żadnego znaczenia prawnego.
Nie można również twierdzić, że tego rodzaju konkurs, przeprowadzany
obligatoryjnie na podstawie przepisów prawa przez organ administracji
publicznej, nie stwarza żadnych publicznoprawnych uprawnień dla uczestników
konkursu. W razie
naruszenia tych uprawnień aktem (czynnością) organu administracji publicznej w
wyniku naruszenia przepisów prawa określających przeprowadzenie konkursu
uczestnik konkursu ma prawo do ochrony sądowej.
Te wszystkie względy prowadzą do
wniosku, że w toku konkursu na funkcję dyrektora jednostki kultury podejmowane
są przez organ administracji publicznej, a także z ich umocowania przez
powołane w tym celu komisje konkursowe, akty i czynności dotyczące uprawnień
uczestników konkursu wynikających z przepisu prawa, na które może być wniesiona
skarga do sądu administracyjnego na podstawie art. 3 § 2 pkt 4 p.p.s.a.
Uprawniony do wniesienia skargi jest każdy, kto ma w tym interes prawny, a więc
uczestnik konkursu, którego uprawnień dotyczy taki akt lub czynność.
Zgodnie z art. 52 § 3 i 4 ustawy p.p.s.a.,
jeżeli ustawa nie przewiduje środków zaskarżenia w sprawie będącej przedmiotem
skargi, skargę na akt lub czynności, o których mowa w art. 3 § 2 pkt 4 można
wnieść po uprzednim wezwaniu na piśmie właściwego organu - w terminie
czternastu dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się
dowiedzieć o wydaniu aktu lub podjęciu innej czynności - do usunięcia
naruszenia prawa. Stosownie zaś do art. 53 § 2 ustawy p.p.s.a. w przypadkach, o
których mowa w art. 52 § 3 i 4, skargę wnosi się w terminie trzydziestu dni od
dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a
jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu
dni od dnia wniesienia wezwania o usunięcie naruszenia prawa.
W
stanie faktycznym sprawy należy zatem sprawdzić czy skarżący spełnił powyższe
wymogi formalne niezbędne do tego, aby merytorycznie rozpoznać skargę.
Sąd
rozważał, czy pismo skarżącego datowane na dzień (...) lutego 2008 r.
odpowiadało wymogom wezwania do usunięcia naruszenia prawa, a w konsekwencji, czy
udzielona na to pismo odpowiedź otwierała skarżącemu termin do wniesienia
skargi do sądu administracyjnego. Wskazać należy, że w analizowanym piśmie
skarżący domagał się od Wójta Gminy unieważnienia postępowania konkursowego na
stanowisko Dyrektora Gminnego Ośrodka Kultury, podnosząc zarzuty dotyczące
nieprawidłowości w toku pierwszego etapu postępowania konkursowego, polegające
na uznaniu, że kandydatka nr 1 spełnia formalne kryteria wyboru na kandydata na
stanowisko dyrektora domu kultury.
Analizując treść tego pisma stwierdzić należy,
iż wolą skarżącego, co prawda nie sformułowaną expressis verbis, było
doprowadzenie do uchylenia skutków prawnych ustalenia Komisji Konkursowej, że
kandydatka nr 1 spełnia warunki określone w ogłoszeniu o konkursie na stanowisko
Dyrektora Gminnego Ośrodka Kultury, a pozostali kandydacie nie. W ocenie Sądu,
pismo skarżącego z dnia (...) lutego 2008 r. skierowane do Wójta Gminy zawierał
w sobie implicite żądanie uchylenia ustalenia Komisji Konkursowej w sprawie
spełnienia przez kandydatów kryteriów określonych w ogłoszeniu o konkursie.
Autor kwestionował ustalenie, że warunki te spełnia jedynie kandydatka nr 1.
Zgodnie z zasadą obowiązującą w systemie prawa polskiego, to nie nazwa lecz
rzeczywista treść czynności prawnej (pisma, wniosku) decyduje o charakterze
prawnym tej czynności (falsa demonstratio non nocet). Skarżący w piśmie
sformułował żądanie unieważnienia postępowania konkursowego, którego częścią
było ww. zagadnienie.
Skarżący ponadto zarzucił, że w pracach komisji
uczestniczył krewny osoby uczestniczącej w postępowaniu konkursowym. Wójt Gminy
w piśmie z dnia (...) lutego 2008 r. nie podzielił zarzutów skarżącego,
stwierdzając, że komisja konkursowa nie naruszyła przepisów Regulaminu
konkursu. Zarzut dotyczący dalekiego pokrewieństwa kandydatki nr 1 z członkiem
komisji mógłby być rozważony, zdaniem Wójta, jedynie w sytuacji, gdy istniałyby
przesłanki do stwierdzenia, iż ma to wpływa na rozstrzygniecie konkursu.
Zważywszy na pokrewieństwo IV stopnia w linii bocznej, a także na fakt, iż w
skład komisji wchodziło 5 osób, nie miało to wpływu prace komisji w
postępowaniu konkursowym.
Zanim powyższe pismo zostało doręczone
skarżącemu, złożył on w dniu (...) lutego 2008 r. pismo do akt sprawy II SA/Go
105/08, w którym wniósł o unieważnienie postępowania konkursowego, wskazując na
uchybienia postępowania konkursowego.
Przyjąć zatem należy, że skarga z dnia (...)
lutego 2008 r. została wniesiona jeszcze przed data doręczenia mu odpowiedzi na
jego pismo z dnia (...) lutego 2008 r., gdyż odpowiedź na pismo skarżącego z
(...) lutego 2008 r. datowane przez Wójta Gminy na dzień (...) lutego doręczono
mu później w innym dniu.
Zdaniem Sądu, skarżący mógł
złożyć skargę na czynności w postępowaniu konkursowym, nie wyczekując na odpowiedź
organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa. W uzasadnieniu tego poglądu
Sąd pragnie odwołać się do uchwały składu 7 sędziów Naczelnego Sądu
Administracyjnego z 2 kwietnia 2007 r. (sygn. akt II OPS 2/07), w której
wyraźnie stwierdzono, jeżeli w dniu wnoszenia skargi, nie była rozstrzygnięta
kwestia czy wezwanie zostanie czy nie zostanie uwzględnione, to jeżeli w
ostatecznym rezultacie wezwanie to nie zostało uwzględnione, skarga jest
wniesiona z dopełnieniem warunku w postaci bezskuteczności wezwania.
Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego, gdy skarżący wezwał organ do
usunięcia naruszenia prawa i wkrótce potem wniósł skargę, to odrzucenie w
takiej sytuacji skargi jako niedopuszczalnej (przedwczesnej), ponieważ nie
została wniesiona po bezskutecznym wezwaniu do usunięcia naruszenia prawa nie
ma oparcia w przepisach ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o
postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn.
zm.) i ustawy o samorządzie gminnym. Bezskuteczność wezwania do usunięcia
naruszenia jako wymóg (warunek) wniesienia skargi jest spełniony zarówno
wówczas, gdy przed wniesieniem skargi organ udzielił skarżącemu odpowiedzi
negatywnej, jak i wówczas, gdy taka negatywna odpowiedź została doręczona
skarżącemu później, po wniesieniu skargi albo, gdy organ w ogóle nie udzielił
odpowiedzi na wezwanie.
Zarządzeniem Nr (...) Wójt Gminy z dnia (...)
grudnia 2007 r. ogłosił konkurs ofert na stanowisko dyrektora Gminnego Ośrodka
Kultury. Treść ogłoszenia o konkursie określał załącznik Nr 1 do zarządzenia.
Kandydata na stanowisko miała wyłonić komisja konkursowa, powołana odrębnym
zarządzeniem. W ogłoszeniu o konkursie wskazano, że do konkursu na stanowisko
dyrektora Gminnego Ośrodka Kultury może przystąpić osoba, która posiada:
obywatelstwo polskie, pełną zdolność do czynności prawnych, wykształcenie
wyższe specjalistyczne (określone w załączniku Nr 6 do rozporządzenia Ministra
Kultury i Sztuki z dnia 9 marca 1999 r. w sprawie wymagań kwalifikacyjnych i
trybu stwierdzania kwalifikacji uprawniających do zajmowania określonych
stanowisk w niektórych instytucjach kultury, dla których organizatorem jest
administracja rządowa lub jednostki samorządu terytorialnego (Dz. U. Nr 26,
poz. 234 z późn. zm.) lub humanistyczne, albo z zakresu zarządzania i
marketingu, co najmniej 5-letni staż pracy (preferencje: praca w instytucjach
związanych z działalnością kulturalną), dobry stan zdrowia, korzysta z pełni
praw publicznych, umiejętność kierowania zespołem ludzkim, umiejętności
organizacyjno-menedżerskie, kreatywność, dyspozycyjność, umiejętność obsługi
komputera. Określono też preferencje dla kandydatów posiadających: 3-letni staż
pracy na stanowiskach kierowniczych w instytucjach związanych z działalnością
kulturalną, ukończone studia magisterskie, podyplomowe lub specjalistyczne
kursy z zakresu zarządzania kulturą, biegłą znajomość co najmniej jednego
języka obcego, znajomość zagadnień związanych z pozyskiwaniem pozabudżetowych
środków finansowych.
Kandydat zobowiązany był do złożenia wniosku,
curriculum vitae (CV), zawierającego informacje o wykształceniu, ukończonych
kursach, szkoleniach i posiadanych kwalifikacjach, dokładny przebieg
dotychczasowej pracy zawodowej, ewentualnie działalności twórczej, społecznej
lub publicystycznej ze wskazaniem najważniejszych osiągnięć, kopie dokumentów
potwierdzających posiadane wykształcenie i kwalifikacje (dyplomy, świadectwa,
zaświadczenia o zakończeniu kursów, certyfikaty, itp.), kopie świadectw pracy z
dotychczasowych miejsc zatrudnienia, oświadczenie o stanie zdrowia (po
ewentualnym wygraniu konkursu zaświadczenie o zdolności do pracy na stanowisku
kierowniczym, wystawione przez lekarza medycyny pracy), oświadczenie kandydata,
że nie był karany zakazem pełnienia funkcji kierowniczych związanych z
dysponowaniem środkami publicznymi, oświadczenie o korzystaniu z pełni praw
publicznych i o niekaralności za przestępstwa popełnione umyślnie, oświadczenie
o wyrażeniu zgody na przetwarzanie danych osobowych zawartych w ofercie na
potrzeby postępowania konkursowego, kopię dowodu osobistego kwestionariusz
osobowy.
Komisja konkursowa uprawniona była do
odrzucenia kandydatów nie spełniających wymogów formalnych oraz kandydatów,
którzy złożyli niekompletne wnioski. Z kandydatami dopuszczonymi do konkursu
komisja zobowiązana była przeprowadzić rozmowę kwalifikacyjną, podczas której
kandydat miał przedstawić koncepcję organizacyjno-programową i finansową
Gminnego Ośrodka Kultury. Komisja miała wyłonić kandydata na dyrektora Gminnego
Ośrodka Kultury, następnie kandydaturę zaproponować Wójtowi Gminy, który podjąć
miał ostateczną decyzję.
W
regulaminie Konkursu stanowiącym załącznik do zarządzenia nr (...) stwierdzono,
że konkurs odbywa się dwuetapowo. W pierwszym etapie, przebiegającym bez
udziału kandydatów, na podstawie dokumentów komisja stwierdza, czy oferty
spełniają warunki określone w § 2 niniejszego regulaminu, jeżeli oferta spełnia
kryteria formalne określone w § 2 regulaminu, komisja zobowiązana była do
podjęcia decyzji o dopuszczeniu kandydata do drugiego etapu. Jeżeli oferta nie
odpowiada kryteriom określonym w § 2 regulaminu komisja podejmuje decyzje o nie
dopuszczeniu kandydata do drugiego etapu konkursu, przy czym z czynności tych
komisja sporządza protokół, który podpisują wszyscy członkowie biorący udział w
jej pracach. Rozstrzygnięcie komisji o dopuszczeniu lub odmowie dopuszczenia
kandydata do drugiego etapu konkursu jest ostateczne.
W
drugim etapie konkursu komisja - w myśl postanowień regulaminu - przeprowadzić
powinna indywidualne rozmowy kwalifikacyjne z kandydatami, niezbędne do
ustalenia przydatności na stanowisko objęte konkursem, biorąc pod uwagę w
szczególności przedstawioną przez kandydata koncepcje organizacyjno-programową
i finansową dotyczącą zarządzania Gminnym Ośrodkiem Kultury. Po przeprowadzeniu
rozmowy kwalifikacyjnej ze wszystkimi kandydatami komisja może odbywać dyskusje
we własnym gronie i w głosowaniu jawnym wyłania kandydata na dyrektora Gminnego
Ośrodka Kultury lub stwierdza nieprzydatność wszystkich kandydatów. Wybór
kandydata na stanowisko dyrektora następuje zwykłą większością głosów obecnych.
Każdej osobie wchodzącej w skład komisji przysługują maksymalnie jeden glos. Z
drugiego etapu konkursu komisja sporządza protokół, który podpisują wszyscy
członkowie komisji biorący udział w jej pracach. Przed podpisaniem protokołu
każdy z członków może wnieść swoje zastrzeżenia. Komisja przekazuje wyniki
konkursu wraz z jego dokumentacją Wójtowi Gminy, który podejmuje ostateczną
decyzje
W
świetle powyższej regulacji zarzuty skarżącego dotyczące braku kopii świadectw
o dotychczasowym zatrudnieniu, a także zaświadczenia o aktualnym miejscu pracy
w ofercie kandydatki Nr 1 nie zasługuje na uwzględnienie.
Niewątpliwie w ofercie kandydaci zobowiązani
byli do przedstawienia "kopii świadectw z dotychczasowych miejsc
zatrudnienia". W sytuacji, gdy kandydat wykonuje pierwszą pracę, która
kontynuuje w chwili złożenia oferty, to rzeczą oczywistą jest, iż nie może przedstawić
kopii świadectw pracy, które obejmują przecież zakończone już okresy pracy.
Zgodnie z art. 97 § 1 prawa pracy świadectwo pracy wydawane jest przez
pracodawcę jedynie z związku z rozwiązaniem lub wygaśnięciem stosunku pracy. W
świadectwie pracy należy podać informacje dotyczące okresu i rodzaju
wykonywanej pracy, zajmowanych stanowisk, trybu rozwiązania albo okoliczności
wygaśnięcia stosunku pracy, a także inne informacje niezbędne do ustalenia
uprawnień pracowniczych i uprawnień z ubezpieczenia społecznego (art. 97 § 2
k.p.). W ogłoszeniu o konkursie nie ma wymogu przedłożenia zaświadczenia o
aktualnym miejscu pracy.
Stąd też wpisanie przez Komisję konkursowa w
protokole adnotacji "oświadczenie o aktualnym zatrudnieniu" nie
stanowi uchybienia, które powodowałoby unieważnienie pierwszego etapu
postępowania konkursowego. Inne rozumienie zapisów ogłoszenia o konkursie, w
tym zaprezentowane przez skarżącego, prowadziłoby do ograniczenia kręgu
kandydatów biorących udział w konkursie do osób, które pracowały co najmniej w
dwóch zakładach pracy, w związku z czym posiadały jedno świadectwo pracy.
Takiego jednak wymogu nie wprowadziły przytoczone wyżej przepisy regulujące
postępowanie konkursowe.
Co
do drugiego zarzutu pokrewieństwa członka komisji konkursowej z kandydatem nr 1
stwierdzić należy, że w świetle stanowiska organu, okoliczność ta jest
bezsporna. Zastępca Przewodniczącego Komisji Konkursowej jest krewnym
kandydatki nr 1 w czwartym stopni w linii bocznej. Z uwagi na powyższe
rozważenia wymaga czy już samo stwierdzenie wystąpienia pokrewieństwa w stopniu
czwartym w linii bocznej pomiędzy jednym z członków komisji, a kandydatem na
stanowisko dyrektora jednostki kultury uzasadnia przyjęcie założenia, że stan
taki uprawdopodobnia brak obiektywizmu ze strony takiego członka komisji, co w
efekcie prowadzi do unieważnienia postępowania konkursowego. W ocenie Sądu
koniecznym elementem jest wykazanie braku obiektywizmu członka komisji. Nie
wystarczy tylko domniemany brak obiektywizmu ze strony członka komisji
konkursowej wynikający z faktu jego spowinowacenia z kandydatem na dyrektora
ośrodka kultury. Fakt ten nie został w ogóle uprawdopodobniony przez
skarżącego, aby przyjąć, że zachodzi przyczyna powodująca unieważnienie
konkursu.
W
ocenie Sądu, przyjęcie stanowiska skarżącego, prowadziłoby do sytuacji, w
której sam fakt pokrewieństwa czy też spowinowacenia (obojętnie w jakim
stopniu) pomiędzy członkiem komisji konkursowej, a kandydatem na dane
stanowisko, należałoby traktować jako nieprawidłowość w postępowaniu
konkursowym z powodu uprawdopodobnienia wątpliwości co do bezstronności danego
członka komisji i to bez wskazania, na jakich przesłankach faktycznych, poza
pokrewieństwem czy też spowinowaceniem, opiera się domniemanie braku
obiektywizmu w danym przypadku. Taka wykładania, z przyczyn wskazanych wyżej
nie jest uprawniona.
W
pracach komisji uczestniczyło 5 osób, a uchwała o przedstawieniu kandydatki nr
1 zapadła jednomyślnie. Ponadto z protokołu z pierwszego etapu konkursu nie
wynika, aby któryś z członków komisji sprzeciwiał się ustaleniu, że kryteria
określone w ogłoszeniu konkursu na stanowisko dyrektora Gminnego Ośrodka
Kultury spełnia tylko kandydatka nr 1. Należy również podnieść, że ocena
przydatności cech na stanowisku dyrektora GOK-u takich jak umiejętność
kierowania zespołem ludzkim, organizacyjno-menadżerskich, a także kreatywność u
kandydatów, zgodnie z regulaminem konkursu oceniana była w drugim etapie po
przeprowadzeniu indywidualnych rozmów z kandydatami dopuszczonymi do drugiego
etapu.
W
piśmie złożonym na rozprawie skarżący podniósł po raz pierwszy zarzuty
wątpliwości co do bezstronności w stosunku do pozostałych członków komisji,
stwierdzając, iż osoby te nie posiadały przygotowania do dokonania
merytorycznej oceny kandydatów na stanowisko dyrektora Gminnego Ośrodka
Kultury.
Należy zauważyć, że skład Komisji Konkursowej
ustalony został zarządzeniem Wójta z dnia (...) grudnia 2007 r. Skarżący we
właściwym trybie nie zaskarżył tego aktu. Akt ten w chwili prowadzenia konkursu
na stanowisko Dyrektora Gminnego Ośrodka Kultury funkcjonował w obrocie
prawnym.
Należy podnieść, iż od osoby zgłaszającej swój
udział w konkursie należy wymagać podejmowania czynności - w ramach tego
konkursu - cechujących się wyższą starannością. W związku z powyższym skarżący
powinien nie tylko posiadać wiedzę na temat kryteriów jakie powinna spełniać
osobą zgłaszająca swoją kandydaturę do uczestnictwa w konkursie, ale również co
do osób, które będą uczestniczyć w pracach komisji Konkursowej i tym samym będą
oceniać wszystkich kandydatów. Uczestnik postępowania konkursowego powinien
więc jeszcze przed posiedzeniami Komisji wystąpić we właściwym trybie zgłosić
zastrzeżenia co do członków Komisji Konkursowej w celu wyeliminowania tych, co
do których miał wątpliwości co do bezstronności. Nie powinno budzić przy tym
wątpliwości stanowisko, że zastrzeżenia te powinny być co najmniej
uprawdopodobnione.
Nie
może zasługiwać na uwzględnienie zarzut bezstronności w stosunku do pozostałych
członków Komisji Konkursowej, zgłoszony po raz pierwszy dopiero w piśmie z dnia
(...) grudnia 2008 r. Skarżący wcześniej nie wezwał Wójta Gminy do zmiany
członków Komisji, ani też w żaden sposób nie uprawdopodobnił, że w postępowaniu
konkursowym członkowie komisji nie zachowali bezstronności, że faworyzowali
kandydatkę nr 1. Poza tym nie zaskarżył we właściwym trybie zarządzenia Wójta o
powołaniu członków Komisji Konkursowej do przeprowadzenia postępowania
konkursowego na Dyrektora Gminnego Ośrodka Kultury.
W
piśmie z dnia (...) grudnia 2008 r. złożonym na rozprawie skarżący podtrzymał
skargę w części dotyczącej zarządzenia nr (...) Wójta Gminy z dnia (...)
grudnia 2007 r. podnosząc nadto, iż Wójt Gminy w ogóle nie był uprawniony - bez
stosownej uchwały Rady Gminy - do zarządzenia wyborów Dyrektora Gminnego
Ośrodka Kultury.
Należy zauważyć, że przed Wojewódzkim Sądem
Administracyjnym w Gorzowie Wielkopolskim toczyło się postępowanie w
przedmiocie skargi S. na zarządzenie nr (...) Wójta Gminy z dnia (...) grudnia
2007 r. w przedmiocie konkursu na stanowisko Dyrektora Gminnego Ośrodka Kultury
(sygn. akt II SA/Go 105/08). Wyrokiem z dnia 16 kwietnia 2008 r. skarga została
oddalona. W sprawie tej Wojewódzki Sąd Administracyjny przyjął, iż Wójt Gminy
wprost zobowiązany był przepisami prawa do zarządzenia konkursu na stanowisko
Dyrektora Gminnego Ośrodka Kultury.
Zgodnie z art. 9, 10 i 11 ustawy z dnia 25
października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej
(Dz. U. Nr 13, poz. 123 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, jednostki samorządu
terytorialnego organizują działalność kulturalną, tworząc samorządowe
instytucje kultury, dla których prowadzenie takiej działalności jest
podstawowym celem statutowym. Prowadzenie działalności kulturalnej jest
zadaniem własnym jednostek samorządu terytorialnego o charakterze obowiązkowym.
Podmioty tworzące instytucje kultury zwane w ustawie organizatorami, wydają
akty o utworzeniu instytucji kultury, które określają jej nazwę, rodzaj,
siedzibę i przedmiot działania.
W
myśl art. 15 ust. 1 ustawy dyrektora instytucji kultury powołuje organizator na
czas określony lub nieokreślony, po zasięgnięciu opinii właściwych związków
zawodowych działających w tej instytucji kultury oraz stowarzyszeń zawodowych i
twórczych - przy czym kandydata na to stanowisko można wyłonić w drodze
konkursu (art. 16 ust. 1 ustawy).
Dodać należy, że zgodnie z treścią art. 30
ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym wójt wykonuje
uchwały rady gminy i zadania gminy określone przepisami prawa. W myśl pkt 5
ust. 2 art. 30 tejże ustawy, do zadań wójta należy w szczególności zatrudnianie
i zwalnianie kierowników gminnych jednostek organizacyjnych.
Statut Gminnego Ośrodka Kultury, przyjęty
uchwałą Rady Gminy nr (...) w § 13 jednoznacznie stanowi zaś, że Gminnym
Ośrodkiem Kultury kieruje wyłoniony w drodze konkursu Dyrektor.
Skoro sprawa ta była już prawomocnie osądzona,
to ponowne zgłaszanie zarzutu, który obejmuje swoim zakresem przedmiot sprawy
prawomocnie zakończonej, nie znajduje prawnego uzasadnienia, a prowadzi - na
podstawie art. 58 § 1 pkt 4 p.p.s.a. - do odrzucenia skargi w części dotyczącej
zarządzenia Wójta z dnia (...) grudnia 2007 r.
Natomiast skargi dotycząca postępowania
konkursowego, jako nieuzasadniona, podlega z moc art. 151 p.p.s.a. oddaleniu.
Obywatelskie Forum Sztuki Współczesnej
